Chương 4: Lá

Lá có những đặc điểm bên ngoài và cách sắp xếp trên cây như thế nào giúp nó nhận được nhiều ánh sáng?

Hãy cho ví dụ về ba kiểu xếp lá trên cây.

Những đặc điểm nào chứng tỏ lá rất đa dạng?

Cấu tạo trong của phiến lá gồm những phần nào? Chức năng của mỗi phần là gì?

Cấu tạo của phần thịt lá có những đặc điểm gì giúp nó thực hiện được chức năng chế tạo chất hữu cơ cho cây?

Lỗ khí có chức năng gì? Những đặc điểm nào phù hợp với chức năng đó?

Vì sao ở rất nhiều loại lá, mặt trên có màu sẫm hơn mặt dưới?

Hãy tìm ví dụ về vài loại lá có hai mặt lá màu không khác nhau, cách mọc của những lá đó có gì khác với cách mọc của đa số các loại lá? 

Làm thế nào để biết được lá cây chế tạo tinh bột khi có ánh sáng?

Tại sao khi nuôi cá cảnh trong bể kính, người ta thường thả thêm vào bể các loại rong? 

Vì sao phải trồng cây ở nơi có đủ ánh sáng?

Nêu những điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến quang hợp.

Vì sao cần trồng cây theo đúng thời vụ?

Không có cây xanh thì không có sự sống ngày nay trên Trái Đất, điều đó có đúng không? Vì sao?

Là một học sinh em có thể làm gì để tham gia vào việc bảo vệ và phát triển cây xanh địa phương?

Muốn chứng minh được cây có hô hấp, ta phải làm những thí nghiệm gì?

Hô hấp là gì? Vì sao hô hấp có ý nghĩa quan trọng đối với cây?

Vì sao ban đêm không nên để nhiều hoa hoặc cây xanh trong phòng ngủ đóng kín cửa?

Hãy giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ: "Một hòn đất nỏ bằng một giỏ phân".

Vì sao hô hấp và quang hợp trái ngược nhau nhưng lại có quan hệ chặt chẽ với nhau?

Hãy mô tả một thí nghiệm chứng minh có sự thoát hơi nước qua lá.

Vì sao sự thoát hơi nước qua lá có ý nghĩa quan trọng đối với cây?

Tại sao khi đánh cây đi trồng ở nơi khác người ta phải chọn ngày râm mát và tỉa bớt lá hoặc cắt ngắn ngọn.

Từ thí nghiệm của nhóm 1, hãy cho biết nhóm 2 có thể thay cân bằng dụng cụ gì mà vẫn chứng minh được phần lớn nước do rễ hút vào cây thoát hơi qua lá?

Sự biến dạng của lá có ý nghĩa gì? Lá của một sô loại cây xương rồng biến thành gai có ý nghĩa gì?

Có những loại lá biến dạng phổ biến nào? Chức năng của mỗi loại là gì?

Kể tên một số cây có lá biến dạng ở địa phương và nêu chức năng của chúng.

Lá cây sử dụng những nguyên liệu nào đế chế tạo tinh bột ? Lá lấy những nguyên liệu đó từ đâu ?

Viết sơ đồ tóm tắt của quang hợp. Những yếu tố nào là điều kiện cần thiết cho quang hợp ?

Thân non có màu xanh, có tham gia quang hợp được không? Vì sao? Cây không có lá hoặc lá sớm rụng (xương rồng, cành giao) thì chức năng quang hợp do bộ phận nào của cây cảm nhận? Vì sao em biết?

Lá có những đặc điểm bên ngoài và cách sắp xếp trên cây như thế nào giúp nó nhận được nhiều ánh sáng? 

Cấu tạo trong của phiến lá gồm những phần nào? Chức năng của mỗi phần là gì? 

Làm thế nào để biết được lá cây chế tạo tinh bột khi có ánh sáng? 

Lá cây sử dụng những nguyên liệu nào để chế tạo tinh bột? Lá lấy những nguyên liệu đó từ đâu? 

Em hãy giải thích cơ sở khoa học của một số biện pháp sau:

• Trong trồng trọt, muốn có năng suất thu hoạch cao thì không nên trồng cây với mật độ quá dày
• Nhiều loại cây cảnh trồng ở chậu trong nhà mà vẫn xanh tốt.
• Trong một số trường hợp, muốn cây sinh trưởng tốt cần phải tưới nước, làm giàn che cho cây hoặc ủ ấm gốc cây. 

Viết sơ đồ tóm tắt quá trình quang hợp và hô hấp ở cây. Phân biệt quá trình quang hợp với quá trình hô hấp?

Vì sao sự thoát hơi nước ở lá có ý nghĩa quan trọng đối với cây? 

Quan sát hình 25.1 - 25.7 SGK, nêu đặc điểm hình thái của lá biến dạng, tên lá biến dạng và chức năng của lá biến dạng đối với cây. 

Những đặc điểm nào chứng tỏ lá rất đa dạng? 

Em hãy quan sát Sơ đồ cấu tạo một phần phiến lá nhìn dưới kính hiển vi có độ phóng đại lớn, điền tên các bộ phận tương ứng.

Quan sát hình 20.3 SGK. Trạng thái của lỗ khí. Trả lời câu hỏi: Hoạt động nào của lỗ khí giúp lá trao đổi khí và thoát hơi nước? 

Tại sao khi nuôi cá cảnh trong bể kính, người ta thường thả thêm vào bể các loại rong? 

Thân non có màu xanh, có tham gia quang hợp được không? Vì sao? Cây không có lá hoặc lá sớm rụng (xương rồng, cành giao) thì chức năng quang hợp do bộ phận nào của cây đảm nhận? 

Vì sao cần trồng cây đúng thời vụ? 

Không có cây xanh thì không có sự sống ngày nay trên Trái Đất, điều đó có đúng không? Vì sao? 

Vì sao ban đêm không nên để nhiều hoa hoặc cây xanh trong phòng ngủ đóng kín cửa? 

Nhóm cây nào sau đây gồm toàn những cây có gân lá song song?

A. Cây mía, cây lúa, cây tre.

B. Cây cải, cây tỏi, cây ngô.

C. Cây bưởi, cây mít, cây gừng.

D. Cây nghệ, cây gừng, cây hoa hồng. 

Nhóm cây nào sau đây gồm toàn những cây có lá đơn?

A. Cây bưởi, cây ổi, cây hoa hồng.

B. Cây mồng tơi, cây quýt, cây dâu.

C. Cây nghệ, cây gừng, cây xấu hổ.

D. Cây khoai tây, cây nhãn, cây khoai lang. 

Nhóm cày nào sau đây có đặc điểm: màu xanh ở 2 mặt lá không khác nhau?

A. Cây lúa, cây ngô, cây mía.

B. Cây bưởi, cây hồng xiêm, cây bầu.

C. Cây lim, cây sấu, cây hoa sữa.

D. Cây mồng tơi, cây su hào, cây cà chua. 

Các điều kiện bên ngoài ảnh hưởng đến quang hợp là

A. nước, hàm lượng khí cacbônic, nhiệt độ.

B. nước, hàm lượng khí cacbônic, nhiệt độ, ánh sáng.

C. nước, hàm lượng khí ôxi, nhiệt độ, ánh sáng.

D. nước, hàm lượng khí ôxi, nhiệt độ. 

Nguyên liệu để lá chế tạo chất hữu cơ ngoài ánh sáng là

A. nước và khí ôxi.

B. nước và chất diệp lục. 

C. nước và khí cacbônic.

D. nước và khí nitơ. 

Trong quá trình quang hợp chế tạo chất hữu cơ, lá cây thải ra môi trường khí gì?

A. Khí ôxi.                     

B. Khí cacbônic

C. Khí nitơ.                   

D. Hơi nước. 

Trong phiến lá, bộ phận nào sau đây là nơi diễn ra quá trình quang hợp?

A. Tế bào biểu bì mặt trên.

B. Thịt lá.

C. Tế bào biểu bì mặt dưới.

D. Lỗ khí. 

Cho thí nghiệm sau.

• Lấy một chậu trồng cây khoai lang để vào chỗ tối trong 2 ngày.
• Dùng băng giấy đen bịt kín một phần lá ở cả 2 mặt rồi đem chậu cây đó ra chỗ có ánh sáng mạnh (hoặc để dưới ánh sáng của bóng điện 500W 4-6 giờ).
• Ngắt chiếc lá đó, bỏ băng giấy đen, cho vào cồn 90° đun sôi cách thuỷ đến khi lá có màu trắng. Rửa sạch lá trong nước ấm.
• Cho lá vào cốc đựng thuốc thử tinh bột (dung dịch iôt loãng).

Mục đích của thí nghiệm trên là gì?

A. Tìm hiểu chất cây cần để tạo ra tinh bột.

B. Tìm hiểu vai trò của ánh sáng đối với quang hợp.

C. Xác định chất mà lá cây chế tạo được khi có ánh sáng.

D. Xác định chất mà cây thải ra khi quang hợp. 

Cho thí nghiệm sau.

• Lấy một chậu trồng cây khoai lang để vào chỗ tối trong 2 ngày.
• Dùng băng giấy đen bịt kín một phần lá ở cả 2 mặt rồi đem chậu cây đó ra chỗ có ánh sáng mạnh (hoặc để dưới ánh sáng của bóng điện 500W 4-6 giờ).
• Ngắt chiếc lá đó, bỏ băng giấy đen, cho vào cồn 90° đun sôi cách thuỷ đến khi lá có màu trắng. Rửa sạch lá trong nước ấm.
• Cho lá vào cốc đựng thuốc thử tinh bột (dung dịch iôt loãng).

Thao tác ngắt lá, bỏ băng giấy đen rồi cho vào cồn 90° đun sôi cách thuỷ nhằm mục đích

A. tẩy hết chất diệp lực của lá.

B. luộc chín lá.

C. làm chết tế bào lá.

D. phá vỡ tầng cutin của lá. 

Cho thí nghiệm sau.

• Lấy một chậu trồng cây khoai lang để vào chỗ tối trong 2 ngày.
• Dùng băng giấy đen bịt kín một phần lá ở cả 2 mặt rồi đem chậu cây đó ra chỗ có ánh sáng mạnh (hoặc để dưới ánh sáng của bóng điện 500W 4-6 giờ).
• Ngắt chiếc lá đó, bỏ băng giấy đen, cho vào cồn 90° đun sôi cách thuỷ đến khi lá có màu trắng. Rửa sạch lá trong nước ấm.
• Cho lá vào cốc đựng thuốc thử tinh bột (dung dịch iôt loãng).

Khi cho lá vào cốc đựng thuốc thử tinh bột thì

A. lá có màu vàng nhạt.

B. lá có màu xanh đen.

C. phần lá bị che kín có màu vàng nhạt, phần lá không bị che có màu xanh tím.

D. phần lá bị che kín có màu xanh đen, phần lá không bị che có màu vàng nhạt. 

Quang hợp của cây chỉ diễn ra bình thường ở nhiệt độ trung bình là

A. 20°C - 30°C.           

B. 30°C - 40°C.

c. 10°C - 20°C.             

D. 40°C trở lên.

Cây hô hấp cần sử dụng chất nào sau đây làm nguyên liệu?

A. Chất hữu cơ.                   

B. Nước.

C. Khí cacbônic.                 

D. Khí nitơ.

Để đất trồng được thoáng khí, tạo điều kiện cho rễ hô hấp, cần thực hiện các biện pháp nào sau đây?

A. Trước khi gieo hạt cần cày, bừa cho đất tơi xốp.

B. Trong quá trình cây phát triển cần xới, xáo, làm cỏ sục bùn.

C. Cây sống trên cạn khi bị ngập phải kịp thời tháo nước.

D. Cả A, B và C. 

Sự thoát hơi nước từ lá ra môi trường được thực hiện chủ yếu qua

A. các lỗ khí.

B. tế bào biểu bì mặt trên.

C. tế bào biểu bì mặt dưới.

D. thịt lá. 

Lỗ khí thường phân bố chủ yếu ở

A. mặt trên của lá.

B. mặt dưới của lá.

C. thịt lá.

D. gân lá. 

Cây nào sau đây có lá ngọn dạng tua cuốn?

A. Cây mồng tơi.

B. Cây đậu Hà Lan.

C. Cây bèo đất.

D. Cây hành.