Chương II: Nước Đại Việt Thời Lý (thế kỉ XI - XII)

Nhà Lý được thành lập như thế nào?

Nhà Lý đã tổ chức chính quyền trung ương và địa phương ra sao?

Nhà Lý đã làm gì để củng cố quốc gia thống nhất?

Em hãy trình bày cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt của nhân dân ta theo lược đồ dưới đây:

Vai trò của các dân tộc ít người trong cuộc kháng chiến chống Tống.

Vì sao nhân dân ta chống Tống thắng lợi? Ý nghĩa lịch sử của chiến thắng này.

Xã hội thời Lý có những thay đổi như thế nào so với thời Đinh - Tiền Lê?

Giáo dục, văn hóa thời Lý phát triển ra sao?

Em có nhận xét gì về nghệ thuật thời Lý?

Tại sao nhà Lý lại dời đô về Thăng Long?

Tại sao nhà Lý lại giao các chức vụ quan trọng cho những người thân cận nắm giữ?

Em hãy vẽ sơ đồ bộ máy chính quyền trung ương và địa phương thời Lý.

Từ nhận xét trích trong "Đại Việt sử kí toàn thư" (SGK, trang 37), em hãy nêu sự cần thiết và tác dụng của bộ Hình thư thời Lý.

Quân đội thời Lý được tổ chức như thế nào? Em có nhận xét gì về tổ chức quân đội của nhà Lý?

Em nghĩ gì về chủ trương của nhà Lý đối với các tù trưởng dân tộc miền núi và các nước láng giềng.

Nhà Tống âm mưu xâm lược Đại Việt nhằm mục đích gì?

Nhà Lý chuẩn bị đối phó như thế nào?

Việc chủ động tấn công để tự vệ của nhà Lý có ý nghĩa như thế nào?

Tại sao Lý Thường Kiệt lại chọn sông Như Nguyệt làm phòng tuyến chống quân xâm lược Tống?

Em hãy nêu những nét độc đáo trong cách đánh giặc của Lý Thường Kiệt.

Hãy trình bày ý nghĩa của chiến thắng Như Nguyệt.

Việc cày ruộng tịch điền của nhà vua có ý nghĩa như thế nào?

Vì sao nền nông nghiệp thời Lý phát triển?

Qua việc làm trên của vua Lý, em nghĩ gì về hàng tơ lụa của Đại Việt thời đó? Vì sao nhà Lý lại không dùng gấm vóc của nhà Tống?

Bước phát triển mới của thủ công nghiệp là gì?

Việc thuyền buôn nhiều nước vào trao đổi với Đại Việt đã phản ánh tình hình thương nghiệp nước ta hồi đó như thế nào?

Hãy nêu các tầng lớp cư dân và đời sống của họ trong xã hội thời Lý.

Em hãy nêu vị trí của đạo Phật ở thời Lý.

Quê hương của Lý Công Uẩn ở

A. Thuận Thành (Bắc Ninh).

B. Quế Võ (Bắc Ninh),

C. Từ Sơn (Bắc Ninh)

D. Đông Anh (Hà Nội).

Người đổi tên thành Đại La thành Thăng Long là

A. Lý Bí.                 

B. Lê Long Việt.

C. Lý Công Uẩn.

D. Lý Nhân Tông.

Nhà Lý chia cả nước thành

A. 10 đạo.        

B. 12 đạo.           

C. 12 lộ            

D. 24 lộ, phủ.

Quốc hiệu Đại Việt có từ thời

A. Tiền Lê.              

C. Lý.

B. Lý Nam Đế.         

D. Trần.

Bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta có từ thời

A. Đinh.              

B. Tiền Lê.

C. Lý.                  

D. Trần.

Hãy điền chữ Đ (đúng) hoặc chữ S (sai) vào ô ☐ trước các câu sau.

1. ☐ Lý Công Uẩn là con nuôi nhà sư Vạn Hạnh.

2. ☐ Lý Thái Tổ là người viết Chiếu dời đô từ Hoa Lư về Đại La.

3. ☐ Kinh thành Thăng Long thời Lý còn rất hoang sơ.

4. ☐ Các cung điện thời Lý đều được làm bằng gỗ, lợp ngói ống,...

5. ☐ Nhà Lý thi hành chính sách "ngụ binh ư nông", cho quân lính thay phiên nhau về cày ruộng.

6. ☐ Thời Lý, dưới lộ, phủ là huyện, hương, xã.

Em hãy điền mốc thời gian cho phù hợp với sự kiện lịch sử ?

1....Lê Hoàn qua đời.

2....Lê Long Đĩnh mất. 

3....Lý Thái Tổ đặt niên hiệu Thuận Thiên.

4....Nhà Lý ban hành bộ Hình thư.

5....Nhà Lý đổi tên nước là Đại Việt.

Tóm tắt về tình hình luật pháp và quân đội nước ta thời Lý.

Vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy triều đình Trung ương và các đơn vị hành chính địa phương thời Lý.

Việc nhà Lý dời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) về Thăng Long có ý nghĩa gì?

Hình thư - bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta ra đời từ thời Lý theo em có tác dụng như thế nào ?

Những công việc nhà Lý đã làm có gì khác và mới so với nhà Đinh, Tiền Lê?

Nhà Tống xâm lược Đại Việt nhằm nhiều mục đích, ngoại trừ

A. để giữ yên vùng biên giới phía Bắc của nhà Tống.

B. để vơ vét của cải của Đại Việt, bù đắp ngân khố cạn kiệt 

C. để giải quyết mâu thuẫn nội bộ trong vương triều.

D. tạo bàn đạp để tiến công Cham-pa.

Nhà Tống ngăn cản nhân dân hai nước Việt - Tống buôn bán, đi lại ở vùng biên giới phía Bắc để

A. làm cho nền kinh tế Đại Việt kiệt quệ, đình đốn.

B. giữ bí mật, làm cho nhà Lý không biết được sự chuẩn bị xâm lược Đại Việt của nhà Tống.

C. gây áp lực buộc triều đình nhà Lý phải nhượng bộ.

D. gây mâu thuẫn giữa nhân dân với triều đình, tạo thuận lợi cho nhà Tống xâm lược Đại Việt.

Người đề ra và thực hiện chủ trương sáng tạo "tiến công trước để tự vệ" trong cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý là

A. Lý Đạo Thành.                           

B. Lý Nhân Tông.

C. Lý Thường Kiệt.                         

D. Lý Thánh Tông.

Hãy điền chữ Đ (đúng) hoặc chữ S (sai) vào ô ☐ trước các câu sau.

1. ☐ Từ giữa thế kỉ XI, nhà Tống (Trung Quốc) là một vương triều hùng mạnh.

2. ☐ Đời sống của nhân dân Trung Quốc thời Tống ở thế kỉ XI rất sung túc.

3. ☐ Lý Thường Kiệt sinh ở Từ Sơn (Bắc Ninh).

4. ☐ Tông Đản chỉ huy hơn 10 vạn quân thuỷ - bộ tấn công vào đất Tống.

5. ☐ Lý Thường Kiệt chỉ huy cánh quân đường thuỷ, tấn công vào châu Khâm, châu Liêm (Quảng Đông), bao vây Ưng Châu. Tô Giám nhà Tống phải tự tử.

Hãy điền mốc thời gian cho phù hợp với các sự kiện lịch sử:

1.....Lý Thường Kiệt ra đời.

2......Hơn 10 vạn quân đội nhà Lý tấn công vào đất Tống, thực hiện chủ trươns "tiến công trước để tự vệ".

3.....Hơn 10 vạn quân Tống với một vạn ngựa chiến và 20 vạn dân phu tiến vào xâm lược Đại Việt.

4.....Khoảng 30 vạn quân Tống vượt cửa ải Nam Quan qua Lạng Sơn tiến vào nước ta.

5......Quân đội nhà Lý mở cuộc tấn công lớn vào trận tuyến của quân Tống. Cuộc kháng chiến thắng lợi.

Hãy nối các ô bên phải với ô bên trái sao cho phù hợp về nội dung lịch sử.

Cột A:

1. Người tuyên bố: “ Sau khi Giao Chỉ thua hãy đặt thành quận, huyện mà cai trị và sung công của cải…” 

2. Ông được vua Lý Thánh Tông phong giữ chức Thái úy 

3. Tướng giặc Tống ra lệnh “Ai bàn đánh sẽ bị chém”. 

4. Ông chỉ huy một đạo thủy binh đóng ở Đông Kênh, chặn thủy binh Tống. 

Cột B:

a) Lý Thường Kiệt

b) Lý Kế Nguyên

c) Tống Thần Tông

d) Quách Quỳ

Trước âm mưu và hành động ráo riết chuẩn bị xâm lược nước ta của nhà Tống, nhà Lý đã có thái độ và hành động ra sao ?

Tại sao nói: Chủ trương của Lý Thường Kiệt "tiến công trước để tự vệ là đúng đắn, độc đáo, sáng tạo ?

Trong cuộc kháng chiến chống Tống xâm lược thời Lý, nhân dân và các tù trưởng miền núi phía Bắc nước ta đã có đóng góp như thế nào ?

Em hãy nêu những công lao đóng góp của Lý Thường Kiệt Cu-ix kháng chiến chống xâm lược Tống thời Lý?

Em hãy trình bày nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống xâm lược Tống thời Lý.

- Nguyên nhân thắng lợi:.................................

- Ý nghĩa lịch sử :.......................................

Ruộng đất trong cả nước thời Lý trên danh nghĩa đều thuộc quyền sở hữu của

A. Nhà nước.    

B. làng xã.

C. quý tộc.    

D. địa chủ.

Các vua Lý lấy một số ruộng đất công để

A. cho quân lính cày cấy.

B. làm nơi thờ phụng, tế lễ, xây dựng các đền chùa.

C. phong cho những người có công, làm đồn điền để cho các tù binh cày cấy.

D. bán cho phú nông.

Hằng năm, người nông dân cày ruộng công phải nộp thuế cho

A. tướng lĩnh quân đội.    

B. quý tộc.

C. địa chủ.    

D. nhà vua.

Hằng năm, các vua Lý thường về các địa phương làm lễ cày tịch điền nhằm mục đích

A. khuyến khích nhân dân sản xuất nông nghiệp.

B. Quản lí việc sản xuất nông nghiệp,

C. đẩy mạnh việc khai khẩn đất hoang.

D. để nâng cao uy tín của nhà vua, triều đình.

Hãy điền chữ Đ (đúng) hoặc chữ S (sai) vào ô trống trước các câu sau.

1. Thời Lý, thủ công nghiệp do Nhà nước trực tiếp tổ chức sản xuất rất phát triển. Việc buôn bán trao đổi trong nước và ngoài nước được mở mang hơn trước.

2. Ở vùng hải đảo và biên giới Lý - Tống, chính quyền hai bên cho lập nhiều chợ.

3. Thời Lý, Vân Đồn là nơi buôn bán tấp nập, sầm uất.

4. Thời Lý, nông dân chiếm đa số trong dân cư.

5. Thời Lý, văn hoá, giáo dục chưa phát triển.

Hãy điền các mốc thời gian sao cho phù hợp với các sự kiện lịch dưới đây.

1. Vua Lý ngự ra Bố Hải Khẩu cày ruộng tịch điền.

2. Lý Thái Tông cho đào kênh Lãm (Yên Mô - Ninh Bình).

3. Nhà Lý cho đắp đê Cơ Xá (khu vực gần Thăng Long).

4. Nhà Lý cho khơi sâu, rộng thêm sông Tô Lịch.

Hãy nối các ô cột I với ô ở cột II sao cho phù hợp về nội dung lịch sử

Cột I:

1. Phát 2 vạn quan tiền để dựng 8 ngôi chùa ở quê, hàng vạn quan dựng nhiều chùa. 

2. Vùa quan là bộ phận chính tỏng giai cấp thống trị, Nông dân đa số trong dân cư 

3. Nơi buôn bán, tấp nập, sầm uất 

4. Tháp Chương Sơn, vạc Phổ Minh được xây dựng ở đây 

5. Tháp Báo Thiên, chuông Quy Điền được đúc ở đây

Cột II:

a) Vân Đồn

b) Hà Nội

c) Nam Định

d) Thời Lý

e) Lý Công Uẩn

Hãy điền sự kiện lịch sử Việt Nam tiêu biểu trong các thế kỉ XI cho phù hợp với mốc thời gian?

Hãy ghi tóm tắt tình hình kinh tế (nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp), xã hội, văn hoá, giáo dục Đại Việt thời Lý.

Theo em, dưới thời Lý, nền kinh tế nông nghiệp nước ta phát triển là do những nguyên nhân nào ? Nền nông nghiệp phát triển có tác dụng gì ?

- Tác dụng:

Vì sao thủ công nghiệp, thương nghiệp thời Lý phát triển?

a) Tình hình giáo dục Nho học thời Lý có gì khác và mới so với thời Đinh - Tiền Lê?

b) Giáo dục thời Lý phát triển có tác dụng như thế nào đến việc xây dựng chính quyền, phát triển văn hoá?