`@` Sự thành lập :

`+,` Nhà lý:

`-` Năm `1005` , Lê Hoàn mất , Lê Long Đĩnh lên ngôi vua. Cuối năm `1009` Lê Long Đĩnh qua đời . Triều Trần chán ghét nhà Tiền Lê , vì vậy các tăng sư và đại thần , đứng đầu là sư Vạn Hạnh, Đào Cam Mộc , tôn Lý Công Uẩn lên ngôi vua . Nhà Lý thành lập

`+,` Nhà Trần

`-` Từ cuối thế kỉ `XII`, nhà Lý ngày càng suy yếu . Chính quyền không còn chăm lo đến đời sống của nhân dân như trước , hầu hết quan lại lao vào ăn chơi sa đọa

`-` Lụt lội , hạn hán , mất mùa liên tiếp xảy ra . Nhiều dân nghèo phải bán vợ , con làm nô tì cho nhà giàu , một số khác bỏ vào chùa kiếm sống . Dân chúng rất cực khổ

`-` Ở Nghệ An , Thanh Hóa , Ninh Bình …. , dân nghèo nổi dậy đấu tranh . Trong tình hình đó , một số thế lực phong kiến ở các địa phương lại đánh giết lẫn nhau , quấy phá nhân dân và chống lại triều đình . Nhà Lý phải dựa vào thế lực nhà Trần để chống lại các lực lượng nổi loạn nên tạo điều kiện và thời cơ cho họ Trần buộc Chiêu Hoàng ( vua cuối cùng của nhà Lý ) phải nhường ngôi cho Trần Cảnh vào tháng `12` năm Ất Dậu ( đầu năm `1226` )

`@` Tổ chức bộ máy nhà nước :

`+,` Nhà Lý :

`-` Năm `1010` Lý Công Uẩn đặt niên hiệu là Thuận Thiên và quyết định dời đô về Đại La ( nay là Hà Nội ) , đổi tên là Thăng Long ( có nghĩa là rồng bay lên )

`-` Năm `1054` , nhà Lý đổi tên nước là Đại Việt . Vua là người đúng đầu nhà nước , nắm giữ mọi quyền hành . Vua ở ngôi theo chế độ cha truyền con nối

`-` Với các chức vụ quan trọng nhà vua đều cử những người thân cận nắm giữ . Giúp vua lo việc nước có các đại thần , các quan văn , võ

`-` Ở các địa phương , nhà Lý chia cả nước thành `24` lộ , phủ , đặt các chức tri phủ , tri châu ; giao cho con cháu nhà vua hoặc các đại thần cai quản , dưới lộ , phủ là huyện , hương và xã

`+,` Nhà Trần :

`-` Bộ máy quan lại thời Trần cũng giống như thời Lý , được tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền , gồm ba cấp : triều đình , các đơn vị hành chính trung gian từ lộ đến phủ , huyện , châu và cấp hành chính cơ sở là xã .

`-` Ở triều đình , đứng đầu là vua, thời Trân thực hiện chế độ Thái thương hoàng , cùng với vua ( con ) quản lí đất nước

`-` Các chức đại thần văn , võ phần lớn do người họ Trần nắm giữ

`-` hệ thống quan lại bên dưới vẫn như thời Lý , nhưng được tổ chức có quy củ và đầy đủ hơn

`-` Nhà Trần đặt thêm một số cơ quan như Quốc sử viện , Thái y viện , Tôn nhân phủ và một số chức quan như Hà đê sứ , Khuyến nông sứ , Đồn điền sứ …

`-` Cả nước chia thành `12` lộ . Đứng đầu lộ có các chức chánh , phó An phủ sứ . Dưới lộ là phủ , do chức tri phủ cai quản ; châu huyện do các chức tri châu , tri huyện trông coi . Dưới cùng là xã , do xã quan đứng đầu

`@` luật pháp :

`+,` thời Lý :

`-` Năm `1042` , nhà Lý ban hành bộ Hình thư , bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta

`-` Luật pháp thời Lý quy định chặt chẽ việc bảo vệ nhà vua và cung điện , xem trọng việc bảo vệ của công và tài sản của nhân dân , nghiêm cấm việc mổ trâu , bò , bảo vệ sản xuất nông nghiệp . Những người phạm tội bị xử phạt rất nghiêm khắc

`+,` Thời Trần :

`-` nhà nước chú trọng sửa sang pháp luật , ban hành bộ luật mới gọi là Quốc triều hình luật

`-` Hình luật thời trần cũng giống như thời Lý , nhưng đc bổ sung thêm

`-` Pháp luật xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản , quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất

`-` Cơ quan pháp luật thời Trần được tăng cường và hoàn thiện hơn . Nhà Trần đặt cơ quan Thẩm hình việc để xét xử viện cáo

`-` Vua Trần vẫn để chuông lớn ở thềm điện Long Trì cho dân đến kêu oan khi cần

`@` Quân đội

`+,` Thời Lý :

`-` Quân đội thời Lý gồm hai bộ phận : cấm quân và quân địa phương

`-` Nhà Lý thi hành chính sách “ngụ binh ư nông” , cho quân sĩ luân phiên về cày ruộng và thanh niên đăng kí tên vào số nhưng vẫn ở nhà sản xuất , khi triều đình cần sẽ điều động

`-` Quân đội nhà Lý có quân bộ và quân thủy , kỉ luật nghiêm minh , được huấn luyện chu đáo ,…..

`-` Nhà Lý còn gả công chúa và ban chức tước cho các tù trưởng dân tộc miền núi . Nếu người nào có ý định tách khỏi Đại Việt , nhà Lý kiên quyết trấn áp

`+,` Nhà Trần :

`-` Quân đội nhà Trần gồm có cấm quân và quân ở các lộ . Cấm đạo là đạo quân bảo vệ kinh thành , triều đình , nhà vua

`-` Ở các làng xã , có hương binh . Khi có chiến tranh , còn có quân đội của các vương hầu

`-` Quân đội nhà Trần được tuyển dụng theo chính sách “ ngụ binh ư nông” và theo chủ trương “Quân lính cốt tinh nhuệ, không cốt đông”

`-` Quân nhà Trần được tập luyên ngày đêm . Nhà trần còn cử nhiều tướng giỏi cầm quân đóng giữ các vùng hiểm yếu ….

`@` kinh tế :

`+,` Thời Lý :

`->` nông nghiệp :

`-` ruộng đất trong cả nước trên danh nghĩa đều thuộc quyền sở hữu tối cao của nhà vua

`-` thực tế , phần lớn ruộng đất do nông dân canh tác , hằng năm dân làng chia ruộng đất công để cày cấy và nộp thuế cho nhà vua

`-` Nhà Lý khuyến khích việc khai hoang , tiến hành đào kệnh mương ,… cấm giết trâu , bò ,….

`->` Thủ công nghiệp

`-` Phát triền mạnh mẽ

`-` Các nghề làm đồng , rèn sắt , nhuộm vải ,… được mở rộng

`-` việc buốn bán trao đổi với nước ngoài được mở mang hơn

`+,` Thời Trần :

`->` Nông nghiệp :

`-` sau chiến tranh , nhà Trần thực hiện nhiều chính sách khuyến khích sản xuất , mở rộng diện tích trồng trọt ….

`-` Công cuộc khai khẩn ruộng hoang , thành lập làng , xã trong nhân dân được mở rộng , đê điều được củng cố ,..

`->` Thủ công nghiệp :

`-` nhà nước trực tiếp quản lí , mở rộng ,…

`-` Buôn bán tấp nập , sầm uất , việc buôn bán với nước ngoài cũng được mở rộng ,….

`@` xã hội

`+,` Thời Lý :

`-` vua là bộ phận chính trong giai cấp thống trị

`-` Một số hoàng tử , công chúa được nhà nước phong cấp ruộng đất đã trở thành địa chủ

`-` Một số ít dân thường có ruộng đất cũng trở thành địa chủ có thế lực ở địa phương

`-` Nông dân chiếm đa số trong dân cư , là lực lượng sản xuất chủ yếu

`-` Ngoài ra , trong xã hội còn có người làm nghề thủ công

`+,` Thời trần :

`-` phân hóa thành nhiều tầng lớp trong xã hội

`-` Tầng lớp vương hầu và quý tộc Trần ngày càng có nhiều ruộng đất ( điền trang , thái ấp ) ….

`-` Tầng lớp thứ hai là địa chủ , là những người giàu có trong xh

`-` Ngoài ra còn tầng lớp nông dân , tầng lớp thợ thủ công , thương nhân ,… bị bóc lột

`-` Tầng lớp kém nhất là nô tì , nông nô

`@` văn hóa :

`+,` Nhà Lý :

`-` từ thời lý nhân dân ưa thích hát hò , nhảy múa , hát chéo ,múa rối nước phát triển

`-` Kiến trúc điêu khắc cũng rất phát triển , các công trình có quy mô tương đối lớn và mang tính cách độc đáo

`+,` Nhà Trần :

`-` tín ngưỡng cổ truyền vẫn rất phổ biến trong nhân dân và có phần phát triển hơn

`-` Đạo Phật phát triển , nhưng không bằng thời Lý

`-`  Nho giáo phát triển do nhu cầu xây dựng bộ máy nhà nước của giai cấp thống trị

`-` nhân dân ưa thích các hình thức sinh hoạt ca hát nhảy múa ,…

`{~Harryisthebest~}`

Sự thành lập nhà Lý - Cuối năm 1009 Lý Công Uẩn được suy tôn lên lm Vua →nhà Lý thành lập -1010 Lý Công Uẩn đặt niên hiệu là thuận thiên, ₫ời đô về Đại La , đổi tên thành Thanh Long -Năm 1054 , nhà Lý đổi tên nước là Đại Việt xây dựng và cũng cố chính quyền tứ Trung Lương đến địa phương. 2. Luật pháp và quân đội Luật pháp ★Năm 1042 , nhà Lý ban hành bộ hình thư. ★Bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta . ★Nhằm bảo vệ Vua và cung điện , bảo vệ sản xuất nông nghiệp. ---››Pháp luật là vô cùng cần thiết vì pháp luật giúp nhà nước quản lí trật tự xã hội, giúp bảo vệ nhà nứoc, dân tộc, đất nước, giữ gìn an minh trật tự moonyxã hội. Quân đội - Quân đội: gồm cấm quân và quân địa phương. - Thực hiện chích sách“ Ngự binh ư nông”. Còn phần cuối cùng mình ko bk mong bn thông cảm. 😊