Ẩn dụ hình thức : là ẩn dụ dựa trên sự tương đồng về hình thức giữa các sự vật 

Ẩn dụ cách thức : Là ẩn dụ dựa trên sự tương đồng về cách thức thực hiện hành động 

Ẩn dụ phẩm chất : Là ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về phẩm chất giữa các sự vật , hiện tượng 

Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác : là ẩn dụ dựa vào sự tương đồng về cảm giác

Bài 1 : 

Cách 1 : diễn đạt bình thường không sử dụng phép từ từ nào 

Cách 2 : có sử dụng phép so sáng thông qua từ "như " giúp người đọc hiểu rõ tâm tư tình cảm của người viết về bác hồ 

Cách 3 : phép ẩn dụ giúp câu thơ Hàm súc cô đọng vừa thể hiện tình yêu tâm tư sâu nặng của người viết 

Bài 2 : 

a, Ăn quả nhớ kẻ trồng cây : sự biết ơn , tưởng nhớ tới người tạo giá trị cho ta hưởng thụ tiếp nhận 

- Quả : thành quả giá trị được tạo ra

- Kẻ trồng cây : người tạo ra giá trị 

b, Gần mực .. : khuyên nhủ  con người nên tìm môi trường sáng tốt để sống 

- Mực : ẩn dụ cho những môi trường , những người xấu , dễ khiến chúng ta lẫy nhiễm thói xấu 

- Đèn : ẩn dụ cho nơi tốt đẹp người tốt đẹp sẽ giúp chúng ta học được thói quen tốt 

c, Thuyền : ẩn dụ cho ra đi - người con trai 

Bến : ẩn dụ cho người ở lại - người con gái 

-) Tấm lòng chung thủy đợi chờ của người con gái dành cho con trai 

d, Mặt trời : dùng đẻ chỉ Hồ Chí Mình - vị lãnh tụ vĩ đại kính yêu của dân tộc Việt nam , người mang lại nguồn sống cho mọi người 

1.

a)Vượt thác của nhà văn Võ Quảng là bức tranh thiên nhiên trên dòng sông Thu Bồn được quan sát qua hành trình quan sát và trải nghiệm chân thực của nhà văn. Bức tranh đó được miêu tả có sự thay đổi theo từng chặng đường của con thuyền nhờ theo điểm nhìn của tác giả. Nhờ vị trí quan sát là ở trên thuyền nên tác giả có thể nhìn thấy cảnh quan hai bên bờ cũng như dòng nước trên sông: con thuyền đi đến đâu thì cảnh hiện ra đến đấy. Mỗi chặng mà con thuyền đi qua đều có vẻ đẹp riêng biệt và đặc trưng. Nào là: vùng đồng bằng êm đềm thơ mộng, trù phú bao la có những bãi dâu trải ra bạt ngàn; rồi đoạn sông có nhiều thác dữ làm nước từ trên cao phóng giữa hai vách đá dựng đứng chảy đứt đuôi rắn; và rồi khi con thuyền vượt qua thác dữ thì nhiều lớp núi, đồng ruộng lại mở ra. Nếu như vùng đồng bằng mang vẻ đẹp ấm no, trù phú thì đoạn sông có nhiều thác dữ lại ấn tượng hơn cả. Cảnh tượng của đoạn sông có nhiều thác dữ vô cùng hùng vĩ và quanh co. Tác giả còn sử dụng rất nhiều hình ảnh so sánh đặc sắc như: "như những cụ già hô tay chỉ huy con cháu tiến về phía trước". Cách miêu tả của nhà văn đều vô cùng sống động và chân thực. Trên nền khung cảnh thiên nhiên, hình ảnh và tầm vóc con người hiện lên vô cùng phi thường với sức mạnh chế ngự thiên nhiên. Đến khi con thuyền vượt qua nhiều thác dữ thì dọc sườn núi lại hiện ra với vẻ đẹp sừng sững, tuyệt đẹp. Tóm lại, vẻ đẹp thiên nhiên của dòng sông Thu Bồn là vẻ đẹp hòa quyện giữa thiên nhiên trù phú và núi non sừng sững.

b)

Câu 1 (trang 68 sgk ngữ văn 6 tập 2):

Từ “thắp” thể hiện việc dùng lửa nhen vào những vật có khả năng cháy.

- Lửa hồng: hiện tượng lửa cháy mạnh

Dùng từ “thắp” và “lửa hồng” để chỉ những hình ảnh đẹp, rực rỡ và ấm áp của hàng râm bụt trước cửa nhà Bác.

Câu 2 (trang 69 sgk ngữ văn 6 tập 2):

- Từ giòn tan được chỉ dùng dể chỉ đặc tính đồ ăn được sấy khô hoặc chiên kỹ.

- Kết hợp từ “nắng giòn tan” là sự chuyển đổi cảm giác từ thị giác chuyển sang vị giác, tạo ra lối diễn đạt thú vị, giàu ý nghĩa

Câu 3 ( trang 69 sgk ngữ văn 6 tập 2):

Có những kiểu ẩn dụ tương đồng giữa các sự vật, hiện tượng được sử dụng là:

- Ẩn dụ hình thức, ẩn dụ cách thức, ẩn dụ phẩm chất, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.

LUYỆN TẬP

Bài 1 (trang 69 sgk ngữ văn 6 tập 2):

Cách 1: Diễn đạt bình thường, không sử dụng phép tu từ nào.

Cách 2: Có sử dụng phép so sánh thông qua từ “như”, giúp người đọc hiểu rõ tâm tư tình cảm của người viết về Bác Hồ

Cách 3: phép ẩn dụ giúp câu thơ hàm súc, cô đọng, vừa thể hiện tình yêu tâm tư, sâu nặng của người viết với Bác

Bài 2 (trang 70 sgk ngữ văn 6 tập 2):

a, Ăn quả nhớ kẻ trồng cây: sự biết ơn, tưởng nhớ tới những người tạo ra giá trị cho ta hưởng thụ, tiếp nhận.

- Qủa: thành quả, giá trị được tạo ra

- Kẻ trồng cây: người tạo ra giá trị

b, Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng: khuyên nhủ con người nên tìm môi trường sáng, tốt để sống

- Mực: ẩn dụ cho những môi trường, những người xấu → dễ khiến chúng ta lây nhiễm thói xấu

- Đèn: ẩn dụ cho nơi tốt đẹp, người tốt đẹp sẽ giúp ta học được thói quen tốt, đức tính tốt.

c, Thuyền: ẩn dụ cho ra đi- người con trai

Bến: ẩn dụ cho người ở lại- người con gái

→ Tấm lòng chung thủy, đợi chờ của người con gái dành cho con trai

d, Mặt trời: dùng để chỉ Hồ Chí Minh- vị lãnh tụ vĩ đại, kính yêu của dân tộc Việt Nam, người mang lại nguồn sống cho mọi người.

Bài 3 (trang 70 sgk ngữ văn 6 tập 2):

a, Mùi hồi vốn được cảm nhận bởi thính giác nay được chuyển sang cảm nhận bằng thị giác.

→ Mùi hồi thơm như những dòng chảy bất tận đi ngang mặt. Cách viết thể hiện được cụ thể cái say đắm, ngất ngây trong cảm nhận tinh tế của tác giả.

b, Ánh nắng trở nên rõ ràng, có hình khối, dáng vẻ một cách cụ thể.

→ Cách diễn đạt khiến cho hình ảnh ánh nắng trở nên mềm mại, tự nhiên và gần gũi với con người.

c, Phép ẩn dụ: tiếng rơi rất mỏng

→ sự chuyển đổi từ thính giác sang thị giác khiến người đọc hình dung được tiếng rơi khẽ khàng của chiếc lá, một tiếng rơi được cảm nhận bằng tấm lòng của người yêu cái đẹp.

d, Phép ẩn dụ: ướt tiếng cười của bố

→ Gợi sự liên tưởng thú vị, mới lạ về tiếng cơn mưa rào. Sự hòa quyện, thâm nhập của cơn mưa vào tiếng cười.

Bài 4 (trang 70 sgk ngữ văn 6 tập 2): Chép chính tả Buổi học cuối cùng