Dù con người luôn chịu khó học hỏi thì vẫn còn đó nhiều điều chúng ta chưa hề biết đến. Nếu bản thân chịu khó đi đây đó để tìm tòi, khám phá sẽ biết được thêm nhiều điều mới lạ. Vì vậy, khi xưa ông cha ta có câu tục ngữ “Đi một ngày đàng học một sàng khôn”.

“Một ngày đàng” là một khoảng thời gian mang tính chất tượng trưng. Tương tự như vậy, “một sàng khôn” cũng là một lượng kiến thức ta tiếp nhận được và không thể đem ra cân, đo , đong, đếm. “Một ngày đàng” – “một sàng khôn” – câu tục ngữ mang hai vế đăng đối rất cân xứng nhau, thể hiện sự tăng tiến đồng đều. Cả câu tục ngữ toát lên rằng nếu bản thân càng chịu khó thoát khỏi vỏ bọc chật hẹp, đi ra ngoài thế giới, tiếp xúc với những nền văn hóa khác nhau, sẽ càng có hiểu biết rộng về xã hội xung quanh. Hơn thế nữa “Sàng khôn” còn có ý thể hiện sự chắt lọc, tiếp nhận kiến thức bên ngoài sẽ càng đem lại hiệu quả cao.

Ngày nay, câu tục ngữ vẫn còn vẹn nguyên giá trị. Đất nước ta đang trong thời kì hội nhập với thế giới. Chính vì vậy, như cầu cấp thiết hiện nay chính là nâng cao kiến thức của con người. Đất nước phát triển đòi hỏi con người phải luôn tiếp thu, học hỏi. Khi đang là một học sinh ngồi trên ghế nhà trường thì nhà trường chính là một xã hội thu nhỏ, là nơi ta có thể dễ dàng tiếp cận với trí thức của nhân loại một cách bài bản, có chọn lọc. Bởi thế, để có một hành trang vững vàng bước vào đời, học sinh chúng ta cần phải nỗ lực học tập không ngừng nghỉ như lời Lê-nin đã từng nói: “Học, học nữa, học mãi”. Hơn nữa, chúng ta cần học những điều bổ ích, thiết thực cho bản thân, tránh tiếp thu những thói hư tật xấu.

Việc học là cả một quá trình dài. Bởi thế bên cạnh ý thức học tập, bản thân chúng ta cũng nên tự đề ra phương pháp học tập hợp lý, có định hướng để đạt được hiệu quả như mong muốn. Câu tục ngữ “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn” chính là một bài học quý báu dành cho thế hệ trẻ – những chủ nhân tương lai của đất nước. Đất nước có phát triển được hay không hoàn toàn phụ thuộc vào nền trí thức của các thế hệ mai sau.

Trong thời đại công nghiệp hóa hiện đại hóa hiện, thế giới không ngừng phát triển, càng ngày càng có nhiều phát minh mới ra đời vì thế nếu chúng ta không chịu khó học hỏi tiếp thu thêm nhiều kiến thức mới thì sẽ nhanh chóng trở nên lạc hậu đối với mọi người xung quanh. Không chỉ ở thời kì này chúng ta mới cần học hỏi, mà ngay từ thời xưa ông bà ta cũng thường khuyên răn con cháu rằng: “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”.

Thật vậy, câu tục ngữ này là một lời khuyên vô cùng đúng đắn. “Đi một ngày đàng”, “đàng” ở đây ý chỉ đường đi, “học một sàng khôn”, “sàng khôn” ở đây ý chỉ những kiến thu nhặt được. Vì vậy câu tục ngữ “đi một ngày đàng, học một sàng khôn” có ý nghĩa là khuyên chúng ta đi nhiều nơi, tiếp xúc với nhiều người thì sẽ được mở mang tri thức, sẽ hiểu biết hơn về xã hội xung quanh từ đó hoàn thiện hơn về kiến thức cũng như kĩ năng của chính bản thân mình. Câu tục ngữ mang cấu trúc đối lập lại càng nâng cao được giá trị của việc học tập chỉ đi có “một ngày đàng” mà học được đến cả “ một sàng khôn”.

Trong thời kì phát triển như hiện nay thì việc đi lại không còn khó khăn như xưa nữa, chúng ta có thể đi đến nhiều nơi tiếp thu nhiều kiến thức, nhiều nền văn hóa khác nhau. Chúng ta có thể học được rất nhiều điều mới lạ từ thế giới xung quanh kể cả cách giao tiếp, ứng xử trong mọi tình huống và khám phá được điều mới trong xã hội. Chủ tịch Hồ Chí Minh là một minh chứng thực tế nhất cho câu tục ngữ “đi một ngày đàng, học một sàng khôn” này từ một thanh niên yêu nước không có gì trong tay Bác đã đi qua rất nhiều đất nước, học hỏi rất nhiều thứ tiếng, tiếp thu nhiều con đường giải phóng dân tộc khác nhau để chọn ra được con đường thích hợp nhất để đưa đất nước ta thoát khỏi ách nô lệ, tiến đến xã hôi dân chủ độc lập tự do.

Bên cạnh đó, nếu chúng ta không chịu đi đây đó học thì kiến thức sẽ bị hạn hẹp, và rất dễ dàng bị xã hội đào thải, cũng giống như truyện ngụ ngôn “ếch ngồi đáy giếng”. Khi ở trong giếng thì ếch tự cho mình là vua và “coi trời bằng vung”, và nó rất tự tin là mình mạnh nhất và không ai có thể so sánh với mình, đến một ngày khi nước ngập qua khỏi miệng giếng thì ếch ta mới có cơ hội để ra ngoài, để nhìn trời nhìn mây, vì quá ngạc nhiên trước những gì diễn ra trước mắt nên ếch cứ mải ngước mặt lên trời nhìn và bị con trâu đi qua giẫm chết. Đó là kết cục cho những kẻ luôn cho mình là tất cả mà không chịu cố gắng học hỏi. Tuy nhiên kiến thức là vô hạn mà sức người thì hữu hạn vì thế chúng ta phải biết chắt lọc những kiến thức học được lựa chọn những thứ phù hợp với bản thân để tiếp thu và phát triển.

Tóm lại, câu tực ngữ “đi một ngày đàng, học một sàng khôn” là một lời khuyên, lời dạy đúng đắn. Chúng ta phải ra ngoài tiếp xúc với nhiều người, nhiều điều khác nhau thì mới có thể tiếp thu được nhiều kiến thức, kĩ năng để phát triển bản thân. Đặc biệt là thế hệ trẻ, thế hệ tương lai của đất nước thì lại càng cần cố gắng và học hỏi nhiều hơn nữa để đưa đất nước ngày càng phát triển.