Bài 1: Đọc kĩ đoạn thông tin và trả lời câu hỏi bên dưới. Thời tiết ở Việt Nam những năm gần đây ngày càng bất thường. Hạn hán, ngập lụt, sạt lở, giông tố, bão lũ có diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào sản xuất nông nghiệp của nước ta. Là một tỉnh miền núi, Sơn La luôn phải hứng chịu hậu quả nặng nề do biến đổi khí hậu gây ra, thể hiện rõ thông qua các loại hình thiên tai như: lũ quét, sạt lở. Tại Sơn La, từ đêm 27 đến chiều 28-8-2018 có mưa lớn, gây ra lũ, làm thiệt hại về tài sản và hoa màu ở một số nơi. Lũ về rất nhanh nên nhiều người dân không kịp chạy lũ, khiến nhiều tài sản bị ngập, cuốn trôi. Nước lũ ngập đến nóc nhà dân, cuốn trôi nhiều nhà cửa, tài sản có giá trị, gây thiệt hại vật nuôi và hoa màu của người dân; nhiều trường học bị ngập nặng gây hư hỏng bàn ghế, trang thiết bị dạy học; nhiều tuyến đường bị cô lập vì ngập úng và sạt lở nghiêm trọng là tình cảnh đang diễn ra tại tỉnh Sơn La, đặc biệt nghiêm trọng ở huyện Mai Sơn. Tại huyện Mường La, mưa lũ đã làm 15 nhà dân bị ảnh hưởng, trong đó 10 hộ phải di dời khẩn cấp; hơn 15 ha lúa ruộng của xã Mường Bú bị ngập; 10 ha ngô của xã Tạ Bú bị sạt lở, vùi lấp; nhiều tuyến đường bị sạt lở đất đá. Trên tuyến quốc lộ 279D, mưa lũ đã làm sạt lở một khối lượng lớn đất đá tại bản Nà Lếch, xã Chiềng Lao và xã Tạ Bú, gây ách tắc giao thông. Cũng theo nhận định của các chuyên gia nghiên cứu của Viện Khoa học KTTV &BĐKH, chính do cường độ mưa lớn tăng, nên nguy cơ xảy ra hiện tượng lũ quét, sạt lở đất ở vùng núi như Sơn La tiếp tục tăng cao cả về diện tích và tần suất. Do đó, để ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm rủi ro và thiệt hại do thiên tai gây ra, trong thời gian tới, tỉnh Sơn La cần tập tiếp tục đẩy mạnh nhiều hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu. Trong đó, công tác phòng, chống lũ quét, sạt lở đất cần tập trung theo hướng phòng là chính. Với hướng này thì tỉnh Sơn La cần căn cứ vào thông báo quả điều tra, đánh giá phân vùng cảnh báo lũ quét, sạt lở đất của Bộ TN&MT và các bộ bản đồ kèm theo cho những vùng đã được cảnh báo để lập phương án phòng tránh tốt nhất. (Theo báo Nhân dân điện tử “Mưa, lũ gây nhiều thiệt hại tại Điện Biên, Sơn La” Thứ Tư, 29/08/2018) 1. Em hãy nêu những thiệt hại do mưa lũ gây ra ở Sơn La. 2. Theo em, những nguyên nhân nào gây ra mưa lũ thất thường trong những năm gần đây? 3. Bản thân em cần làm gì để góp phần giảm biến đổi khí hậu Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung. Bài 2: Dựa vào Tập bản đồ Địa lí 8, trang HÌNH THỂ, em hãy đọc tên các cao nguyên có ở khu vực Vùng núi và cao nguyên Trường Sơn Nam.