1. Thiên nhiên phân hóa Đông – Tây

* Vùng biển và thềm lục địa

- Độ nông, sâu, rộng hẹp của thềm lục địa có quan hệ chặt chẽ với vùng đồng bằng, vùng đồi núi kề bên và có sự thay đổi theo từng đoạn ở biển.

+ Thềm lục địa phía Bắc (vịnh Bắc Bộ), Nam: đáy biển nông, bờ biển bằng phẳng, gần đồng bằng châu thổ, xa đồi núi, có nhiều đảo ven bờ.

+ Thềm lục địa Trung Bộ: thu hẹp, núi lan ra sát biển, đường bờ biển khúc khuỷu, nhiều vũng, vịnh, đồng bằng ven biển nhỏ hẹp.

* Vùng đồng bằng ven biển:

- Thiên nhiên vùng đồng bằng thay đổi tuỳ nơi, thể hiện mối quan hệ chặt chẽ với dải đồi núi phía Tây và vùng biển phía Đông.

+ ĐB Bắc Bộ, Nam Bộ: đồng bằng châu thổ mở rộng, bãi triều thấp, phẳng, thềm lục địa nông, rộng, xa vùng đồi núi. Thiên nhiên trù phú, xanh tốt.

+ ĐB ven biển Trung Bộ: đồng bằng ven biển hẹp ngang bị chia cắt thành nhiều đồng bằng nhỏ do đồi núi lan ra sát biển. Nhiều vũng, vịnh với các bãi cát trải dài. Thiên nhiên khắc nghiệt, giàu tiềm năng du lịch, phát triển kinh tế biển.

* Vùng đồi núi

- Thiên nhiên vùng đồi núi phân hóa phức tạp chủ yếu do tác động của gió mùa và hướng các dãy núi.

- Giữa Đông Bắc và Tây Bắc: phân hóa trong chế độ nhiệt

+ Đông Bắc: cận nhiệt đới gió mùa, mùa đông lạnh đến sớm kết thúc muộn. Nguyên nhân do các dãy núi hướng vòng cung đón gió mùa đông bắc, là vùng chịu ảnh hưởng sớm nhất và mạnh nhất của gió mùa đông bắc.

+ Tây Bắc: phía nam nhiệt đới gió mùa điển hình, vùng núi cao giống vùng ôn đới, mùa đông đến muộn kết thúc sớm. Do dãy Hoàng Liên Sơn cao và đồ sộ ngăn cản ảnh hưởng của gió mùa đông bắc.

- Giữa Đông Trường Sơn (Duyên hải Nam Trung Bộ) và Tây Trường Sơn (Tây Nguyên): phân hóa trong chế độ mưa                                                                                                                                  + Đông Trường Sơn mưa thu đông do ảnh hưởng của gió Tín phong đông bắc thổi qua biển thì Tây Nguyên khuất gió là mùa khô sâu sắc 3-4 tháng liên tục không mưa

+ Tây Trường Sơn mưa từ tháng 5 – tháng 10 do ảnh hưởng của gió mùa Tây Nam thì Đông Trường Sơn lại có gió phơn khô nóng không mưa.

2. Thiên nhiên phân hóa Bắc - Nam

3. Thiên nhiên phân hóa theo độ cao

(Xem ảnh dưới nha bạn)