a)Từ nhân vật Chí Phèo của Nam Cao, chúng ta rút ra bài học;

-Nhiều người khi sa đà vào lối sống trụy lạc thì thường vin vào lẽ nọ lý kia của hoàn cảnh để tìm muôn cách đổ thừa, và cứ thế càng trượt dài hơn. Thì đấy, Chí Phèo đã cho họ bài học về nghị lực: phải biết vượt qua nghịch cảnh để sống đàng hoàng, tử tế!

-Cái xấu của hình tượng Chí Phèo cũng cho chúng ta một bài học nữa, bài học về sự cảnh tỉnh, về việc phải luôn đấu tranh để không bị sa ngã, không bị tha hóa vì ranh giới giữa thiện và ác vốn rất mong manh.

b) Từ nhân vật Huấn Cao, chúng ta rút ra bài học :

 -Hãy tin vào sự chiến thắng tất yếu của cái đẹp, cái thiên lương với cái xấu xa, tàn nhẫn
_ Có tấm lòng chân trọng những giá trị văn hóa truyền thống, qua đó kín đáo bộc lộ lòng yêu nước
_ Có tài nhưng phải có đức
_ Có tấm lòng lương thiện,cái tâm không chỉ là lòng nhân ái mà nó còn có sức mạnh cảm hóa lòng người.
_ Hãy có thái độ tôn trọng đối với con người có nhân cách sống tốt đẹp