2 phần chính :

+, Lên án chế dộ pk vô nhân đạo đầy rẫy bọn buôn người (Mã Giám SInh,Tú BÀ,Bạc Bà),đồng tiền chà đạp lên nhân phẩm của con người,tố cáo các thế lực bạo tàn (Hồ Tôn Hiến,quan xử kiện)

+, Thể hiện niềm thương cảm,sâu sắc trước những đau khổ của con người; đề cao tài năng,phẩm chất,ước mơ,khát vọng chân chính của con người

-> đây chính là biểu hiện trong cảm hứng nhân văn của Nguyễn Du