• Bước đầu xây dựng nhà nước độc lập ở thế kỉ X

- Năm 938, Ngô Quyền xưng vương, xây dựng chính quyền mới.
          - Năm 944, Ngô Quyền mất. Anh (em) vợ là Dương Tam Kha tự lập ngôi.
          - Các nơi không chịu khuất phục, nhiều thủ lĩnh tức lên cát cứ một vùng, đem quân đánh chiếm lẫn nhau.
          - Năm 950, con trai thứ của Ngô Quyền là Ngô Xương Văn lật đổ Dương Tam Kha, giành lại ngôi.
          - Năm 965, Ngô Xương Văn bị phục binh bắn chết ở Thái Bình. Con trai Ngô Xương Xí nối nghiệp, nhà Ngô ngày càng suy yếu, sau lui về đóng giữ đất Bình Kiều.
          - Năm 966, hình thành đủ 12 sứ quân, sử gọi là “Loạn 12 sứ quân”.
          - Từ năm 951, Đinh Bộ Lĩnh đã bắt đầu tập hợp dân chúng, chiêu mộ binh lính, thành lập đội quân chống nhà Ngô và các sứ quân khác.
          - Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh thành công dẹp hết đám loạn quân, lên ngôi hoàng đế hiệu Đinh Tiên Hoàng.

         => Nhà Đinh đã xây dựng nên nhà nước quân chủ sơ khai.

• Phát triển và hoàn chỉnh bộ máy nhà nước phong kiến từ thế kỉ XI đến thế kỉ XV

                        + Tổ chức bộ máy nhà nước

          - Năm 1010, Lý Thái Tổ dời đô về Thăng Long.

          - Năm 1054, Lý Thánh Tông Dời đổi tên nước thành Đại Việt

          - Từ thế kỉ XI đến XV, trải qua các triều đại Lý, Trần, Hồ, Lê, chính quyền trung ương được tổ chức ngày một chặt chẽ:  vua đứng đầu, nắm giữ mọi quyền hành, giúp việc cho vua có các tể tướng, đại thần và các cơ quan: sảnh, viện, đài.

          - Đất nước được chia thành các trấn, lộ, phủ, châu, huyện để cai trị.

          - Đơn vị hành chính cơ sở là xã.

          - Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi lập ra nhà Lê. Khôi phục quốc hiệu Đại Việt. Tổ chức nhà nước theo quy mô thời Trần, Hồ.

          - Từ nửa sau thế kỉ XV, vua Lê Thánh Tông tiến hành cải cách hành chính, chia đất nước thành 13 đạo thừa tuyên, mỗi đạo có 3 ty trông coi các mặt dân sự, quân sự và an ninh.

          - Tuyển chọn quan lại thông qua thi cử.

  + Luật pháp và quân đội

          - Nhà Lý ban hành bộ Hình thư.

          - Nhà Trần ban hành bộ Hình thư.

          - Nhà Lê ban hành một bộ luật đầy đủ với hơn 700 điều mang tên Quốc triều hình luật (Luật Hồng Đức),quy định tội danh và hình phạt để bảo vệ quyền hành của giai cấp thống trị và một số quyền lợi của nhân dân và đất nước.

          - Quân đội được tổ chức quy củ gồm hai bộ phận: cấm binh và ngoại binh (lộ binh), được tuyển chọn theo chế độ “ngụ binh ư nông”.

          - Vào thời Trần, nhà nước cho phép vương hầu được mộ quân đánh giặc khi có chiến tranh.

                         + Hoạt động đối ngoại và đối nội

          - Nhà nước quan tâm nhân dân và nhân dân có nghĩa vụ đi lính, lao dịch, nộp thuế, chăm lo bảo vệ đê điều.

          - Đoàn kết với các dân tộc ít người.

          - Triều cống phương Bắc nhưng luôn giữ tư thế của một quốc gia độc lập.

          - Quan hệ thân thiện với Lan Xang, Champa, Chân Lạp.