1,

Hoàn cảnh ra đời và xuất xứ: Ngắm Trăng là bài thơ số 20 trong tập thơ Nhật kí trong tù của Bác, sáng tác lúc Bác đang bị giam trong nhà tù Tưởng Giới Thạch, Trung Quốc

2,

Cả hai câu thơ cùng nói lên tình yêu thiên nhiên của Bác nhưng câu "Đối thử lương tiêu nại nhược hà?" giàu tính biểu cảm hơn và nó gợi ra tâm trạng rung động trước thiên nhiên của Bác sâu sắc hơn là câu "Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ". Câu "Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ" đơn thuần giống như 1 câu trần thuật nói về tâm trạng của Bác trước thiên nhiên mà thôi

3,

Rằm xuân lồng lộng trăng soi.

trong bài thơ "Rằm tháng giêng"

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa

trong bài thơ "Cảnh khuya"

4,

Hai câu cuối bài thơ ngắm trăng diễn tả cuộc vượt ngục tinh thần của Bác và mối giao hòa tri âm tri kỷ giữa Người và trăng. Thật vậy, bài thơ Ngắm trăng được sáng tác trong hoàn cảnh Bác bị bắt giam ở nhà tù Tưởng Giới Thạch đã thể hiện được tình yêu thiên nhiên cùng phong thái ung dung, tinh thần thép của người tù cách mạng vĩ đại Hồ Chí Minh. Nếu như hai câu thơ trên là tình yêu thiên nhiên của Bác thì hai câu thơ cuối còn là cuộc vượt ngục tinh thần của Bác. "Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ" là một tư thế chủ động giao hòa với thiên nhiên của Bác. Từ "ngắm" cho thấy một sự hưởng thụ thiên nhiên thoải mái tuyệt đối. Tư thế ngắm trăng của Bác cho thấy sự ung dung, không chút sợ hãi và tinh thần thép của Người trong hoàn cảnh ngục tù khó chịu như thế. Đáp lại tình yêu của Bác, dường như trăng cũng "nhòm khe cửa ngắm nhà thơ". Hình ảnh trăng xuất hiện nhiều trong thơ Bác và nay thì trăng được nhân hóa thành một con người có tâm hồn, thành một người bạn tâm giao tri âm tri kỷ của Bác qua song sắt nhà tù. Bác và trăng cùng giao hòa tâm hồn như những người bạn. Dường như nhà tù chỉ giam giữ được thân xác của Bác chứ không hề giam giữ được tinh thần của Bác. Tâm trí của Bác dành trọn cho thiên nhiên, cho vầng trăng tươi đẹp. Phải chăng đây chính là cuộc vượt ngục tinh thần của người tù cách mạng? Hai câu thơ với cấu trúc sánh đôi cho thấy sự giao hòa tuyệt đối, song phương của Bác và thiên nhiên, trong đó hình ảnh của Bác hiện lên vĩ đại, không chút sợ hãi và chan chứa tình yêu thiên nhiên.