Tên cuộc chiến tranh : Chiến tranh Nam - Bắc triều
Nguyên nhân :

- Cuối triều Lê các thế lực cát cứ nổi lên khắp nơi tranh giành quyền lực.

- Năm 1527, Mạc Đăng Dung cướp ngôi nhà Lê lập ra nhà Mạc (Bắc triều).

- Năm 1533, Nguyễn Kim chạy vào Thanh Hoá lập một người thuộc dòng dõi nhà Lê lên làm vua, lập ra Nam triều.

=> Gây ra chiến tranh Nam - Bắc triều.

Diễn biến :

- Chiến tranh giữa hai tập đoàn phong kiến kéo dài hơn 50 năm từ vùng Thanh – Nghệ trở ra bắc.

- Đến năm 1592, Nam triều chiếm được Thăng Long, họ Mạc chạy lên Cao Bằng chiến tranh chấm dứt.
Hậu quả :

- Gây tổn thất lớn về người và của.

- kinh tế bị tàn phá.

Tên cuộc chiến tranh : Chiến tranh Trịnh - Nguyễn 
Nguyên nhân :- Nguyễn Kim chết, Trịnh Kiểm lên thay nắm mọi quyền hành gọi là chúa Trịnh => Đàng Ngoài.

- Nguyễn Hoàng vào cai quản vùng Thuận Hóa, thế lực mạnh lên nhanh chóng => Đàng Trong.

- Mâu thuẫn giữa hai tập đoàn phong kiến Trịnh – Nguyễn ngày càng sâu sắc => Chiến tranh Trịnh – Nguyễn bùng nổ.

Diễn biến :

- Thế kỉ XVII, chiến tranh Trịnh – Nguyễn bùng nổ lịch sử gọi là chiến tranh Đàng Trong – Đàng Ngoài.

- Từ năm 1627 – 1672, họ Trịnh và Họ Nguyễn đánh nhau 7 lần.

- Không phân thắng bại, hai bên lấy sông Gianh làm ranh giới phân chia đất nước làm hai Đàng.

+ Đàng Ngoài từ sông Gianh trở ra.

+ Đàng Trong từ sông Gianh trở vào.

Hậu quả :

- Chia cắt đất nước, gây đau thương tổn hại cho dân tộc.

- Gây trở ngại cho giao lưu kinh tế, văn hoá làm suy giảm tiềm lực đất nước.

Chiến tranh Nam-Bắc Triều ;

`-`Cuối thời nhà Lê tình trạng đất nước rơi vào hỗn loạn các thế lực phong kiến xây dựng quân đội riêng và chinh phạt lẫn nhau.

`-`Năm `1927`;Mạc Thái Tổ cướp ngôi nhà Lê lập ra triều Mạc.

`-`Năm `1533`;Một tướng nhà Lê là Nguyễn Kim di chuyển xuống vùng Thanh Hóa và đưa một người thuộc dòng tộc nhà Lê lên làm vua lập ra nhà Nguyễn hay Nam Triều.

$\Longrightarrow$Chiến tranh Trịnh-Nguyễn chính thức nổ ra.

Diễn Biến;

`-`Hai bên liên tục có nhiều xung đột vùng ven sông Gianh nơi phân định lãnh thổ của hai triều làm khu vực Quảng Trị và Quảng Bình trở thành nơi diễn biến chính.

`-`Năm `1592`;Quân Nguyễn chiếm được Thăng Long thủ đô của nhà Mạc,Mạc Đăng Dung cùng nhiều tướng tá chạy lên Cao Bằng.

Hậu quả;

`-`Làm suy kiệt nền kinh tế phong kiến Việt Nam.

`-`Thiệt hại rất nhiều về người và của nhất là khu vực Quảng Trị nơi xảy ra diễn biến chính của cuộc chiến tranh.

Chiến tranh Trịnh-Nguyễn;

`-`Nguyễn Kim qua đời,Trịnh Kiểm lên thay và thâu tóm toàn bộ quyền hành vào tay mình gọi là chúa Trịnh hay Đàng Ngoài.

Diễn biến;

`-`Từ khoảng thời gian năm `1627 – 1672` quân Trịnh-Nguyễn đánh nhau `7` lần.

`-`Trận chiến cứ tiếp diễn mà quân hai bên vẫn bất phân thắng bại nên dùng sông Gianh làm nơi chia cắt.

`-`Chúa Trịnh từ sông Gianh trở ra.

`-`Vua Nguyễn từ sông Gianh trở vào.

Hậu quả;

`-`Làm chia cắt đất nước,kinh tế suy kiệt.

`-`Thương vong càng nặng nề do tình trạng chiến tranh tiếp diễn chiến tranh.

$\text{MS History}$