Tin làng chợ Dầu theo Tây đến tai ông Hai trong hoàn cảnh khá bi hài . Khi ấy,ông lão đang vui vẻ vì vừa được nghe rất nhiều tin thú vị từ cuộc kháng chiến với bao nhiêu ý nghĩ vui thích chen chúc trong đầu óc . Ông đi thẳng ra lối huyện cũ với mục đích chỉ để hỏi thăm tin tức về làng chợ Dầu từ những người tản cư dưới xuôi lên và cũng là tìm người để kể, để khoe về cái làng của mình . Vậy mà từ miệng người đàn bà tản cư,ông sững người trước cái tin cả làng chúng nó Việt gian theo Tây . Từ khi ấy, biết bao trạng thái tâm lý buồn tủi,khổ đau đã vò xé tâm can ông.Trạng thái thứ nhất là cảm giác nghi ngờ về tính xác thực của cái tin làng theo Tây . Sau những phút choáng váng ,ông lão vẫn cảm thấy ngờ ngợ hỏi người đàn bà : Liệu có thật không hở bác ? Hay là chỉ lại... Trên đường về nhà ,ông lão kiểm điểm từng người trong óc và vẫn không tin người làng chợ Dầu can tâm làm Việt gian . Nhưng khi nhớ lại việc người đàn bà tản cư nhắc đến "thằng chánh Bệu " thì dù không muốn tin ông cũng buộc phải tin . Nhìn lũ con ngây thơ vô tội, nước mắt ông lão cứ giàn ra vì lẽ chúng sẽ phải chịu cái tiếng xấu là trẻ con làng Việt gian . Nghĩ đến những người làng xa xứ,ông xót xa không biết họ đã rõ cái cơ sự này chưa . Từ chỗ yêu làng,ông đâm ra ân hận những người ở lại làng và nguyền rủa : Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này...