Ở phần `1` bài thơ `"Khi con tu hú", tác giả Tố Hữu đã khắc họa rất rõ nét cho người đọc thấy bức tranh thiên nhiên mùa hè tring tâm tưởng của một người tù cách mạng như ông. Mùa hè trong nỗi nhớ của nhà thở được bắt đầu từ tiếng chim tu hú. Âm thanh rộn ràng, tưng bừng, gọi bầy ấy như tín hiệu, sứ giả báo hiệu mùa hè về. Nó không chỉ bắt nhịp cho tất cả sự sống trong thiên nhiên mà còn là âm thanh tác động đến mạnh mẽ đến tâm hồn của một người tù bị giam cầm trong nhà lạo bức bối, ngột ngạt. Một thế giới mới được mở ra với hình ảnh, màu sắc vàng rực rỡ của lúa chính, màu hồng của nắng, màu xanh của trời, tất cả như đang cùng tấu lên khúc nhạc mùa hè với âm thanh rộn rã, hương vị ngọt ngào, lay động lòng người. Phải chăng, tác giả đã nhớ lắm cái mùa hè, cái sự tự do ngoài bầu trời rộng lớn kia ?. Bằng cách sử dụng giọng điệu nhẹ nhang, tươi vui kết hợp với nghệ thuật liệt kê, phép hoán dụ, phó từ và các động từ, tính từ, tác giả Tố Hữu đã khắc họa ra bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, rực rỡ và tràn đầy sức sống. Phải có một tâm hồn trẻ trung, yêu đời, yêu cuộc sống tha thiết mới có thể viết ra những câu thơ hay như vậy. Nhưng hơn hết, ông có trí tưởng tương phong phú, tình yêu tha thiết với thiên nhiên cùng một khát khao tự do mãnh liệt được trở về với thế giới tự do, thanh bình ấy.