1. Tình hình nông nghiệp ở các thế kỷ XVI–XVIII:

- Ở Đàng Ngoài:

-Đất cũ được khai thác triệt để, nông nghiệp ổn định chậm, ít có điều kiện mở rộng và phát triển.

- Ở Đàng Trong:

- Chúa Nguyễn khuyến khích khai hoang mở rộng lãnh thổ vào phía Nam: nông nghiệp phát triển dễ dàng, giúp Đàng Trong ổn định, giải quyết các mâu thuẫn xã hội.

- Kỹ thuật và kinh nghiệm sản xuất phát triển có nhiều giống mới.

=> Tuy nhiên ở cả hai miền, ruộng đất ngày càng tập trung vào tay giai cấp địa chủ.

2. Sự phát triển của thủ công nghiệp và thương nghiệp

- Các nghề thủ công cổ truyền ngày càng phát triển và đạt trình độ cao, đặc biệt là làm gốm và dệt lụa.

- Các nghề thủ công mới xuất hiện: khắc in bản gỗ, làm đường, đúc súng, làm đồng hồ, tranh sơn mài

- Xuất hiện nhiều làng nghề: dệt lụa, làm gốm sứ, đúc đồng, nhuộm vải…

- Ngành khai mỏ phát triển mạnh, nhiều tư nhân Hoa & Việt nhận thầu khai thác mỏ.

- Nội thương: phát triển mạnh, chợ làng, chợ huyện, chợ phủ mọc lên khắp nơi, Bước đầu xuất hiện một số làng buôn hay trung tâm buôn bán lớn.

- Ngoại thương: Phát triển mạnh: quan hệ buôn bán với các thương nhân Trung Quốc, Nhật Bản, Bồ Đào Nha, Pháp, Anh…. …Xuất hiện nhiều phố xá, hiệu buôn của người nước ngoài lập để buôn bán lâu dài… Thế kỷ XVIII, hoạt động ngoại thương suy yếu dần do chế độ thuế khóa phức tạp, quan lại khám xét phiền phức…

- Sự hưng khởi của các đô thị:

     + Thế kỉ XVI – XVIII nhiều đô thị mới hình thành và phát triển hưng thịnh.

     + Thăng Long – Kẻ Chợ với 36 phố phường trở thành đô thị lớn của cả nước.

     + Những đô thị mới như : Phố Hiến, Hội An, .. trở thành những nơi buôn bán sầm uất.

- Sự phát triển của các đô thị có ý nghĩa rất lớn:

     + Tạo điều kiện hàng hóa lưu thông, thúc đẩy sản xuất thủ công nghiệp và thương nghiệp.

     + Hình thành các trung tâm buôn bán lớn và phồn thịnh.

NGUYÊN NHÂN CỦA SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ HÀNG HÓA Ở CÁC THẾ KỈ XVI – XVIII.

- Do chính sách mở của của chính quyền Trịnh, Nguyễn

- Do các nghề thủ công phát triển mạnh mẽ, sản phẩm sản xuất ra ngày càng nhiều.

- Do các cuộc phát kiến địa lý tạo điều kiện giao lưu Đông – Tây. Do nước ta có vị trí địa lý thuận lợi cho giao thông đi lại, nhất là bằng đường biển, tạo điều kiện thu hút thương nhân các nước.

NHỮNG BIỂU HIỆN CỦA SỰ PHÁT TRIỂN THỦ CÔNG NGHIỆP, THƯƠNG NGHIỆP TRONG CÁC THẾ KỈ XVI – XVIII.

 Thủ công nghiệp

     + Nghề thủ công truyền thống tiếp tục phát triển và đạt trình độ cao như dệt, làm gốm

     + Một số nghề mới xuất hiện như : khắc bản in, làm đồng hồ, tranh sơn mài

     + Các làng nghề thủ công xuất hiện ngày càng nhiều

     + Ở các đô thị, thợ thủ công đã lập các phường vừa sản xuất vừa bán hàng.

* Thương nghiệp

- Nội thương

     + Chờ làng, chợ huyện mọc lên khắp nơi và ngày càng đông đúc.

     + Ở nhiều nơi xuất hiện làng buôn

     + Buôn bán giữa các vùng miền phát triển.

- Ngoại thương

     + Thuyền buôn các nước đến VIệt Nam buôn bán ngày càng tấp nập.

     + Thương nhân nhiều nước đã tụ hội lập phố xá, cửa hàng buôn bán lâu dài.