Câu 1:

- Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện năm khốn khó trong đoạn trích là: đồng sau lụt, bờ đê sụt lở, chịu đói, chạng vạng, có gì nấu đâu.

Câu 2:

- Biện pháp tu từ: Ẩn dụ "vuông đất"

- Tác dụng:

+ Tăng tính gợi hình, gợi cảm, gợi tả cho đoạn thơ

+ Thể hiện những xúc cảm của tác giả khi nhớ về những năm khốn khó, vất vả. Hơn hết, đó còn là sự đớn đau tột cùng khi chứng kiến mẹ đã ra đi mãi mãi.

Câu 3:

- Câu thơ "Mẹ gánh gồng xộc xệch hoàng hôn" đã đem đến cho chúng ta một nội dung vô cùng ý nghĩa:

+ Ca ngợi sự hi sinh, lo toan, làm lụng vất vả của mẹ.

+ Mẹ làm việc quần quật, từ sáng đến tối để kiếm miếng cơm manh áo nuôi con, để con không phải sống trong đói nghèo.

+ Qua đó, tác giả bày tỏ niềm thương nhớ, tự hào và yêu mến mẹ.

Câu 4:

- Thông điệp mà em tâm đắc nhất là: Hãy yêu thương và tự hào về mẹ. Qua đó, hãy cố gắng hết sức mình để báo đáp lại công lao trời bể ấy. 

+ Thật vậy, "Nghĩa mẹ bằng trời chín tháng cưu mang". Mẹ đã mang nặng đẻ đau rồi nuôi ta lớn khôn thành người. Kể làm sao được cho hết đức hi sinh cao cả của mẹ.

+ Bởi lẽ đó, mỗi người con hãy hiếu thảo, ngoan ngoãn, vâng lời mẹ. Có như vậy, chúng ta mới làm tròn nghĩa "đạo con".