Nhớ ơn tổ tiên đã trở thành tình cảm thiêng liêng ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người dân Việt nam. Kho tàng văn học cũng vì thế mà có nhiều câu tục ngữ nhắc đến truyền thống tốt đẹp này. Và " Uống nước nhớ nguồn ” cũng nằm trong số đó.
    Chỉ với sáu từ nhưng những điều răn dạy mà ông cha ta đã để lại thì nó sẽ được lưu truyền mãi mãi với thời gian. Không có tác giả rõ ràng, không biết nó xuất hiện vào thời gian nào, nhưng mỗi chúng ta khi đi học hay ngoài thực tế đều thường xuyên nghe câu tục ngữ này. 
  Trước hết ta cần hiểu thế nào là “Uống nước nhớ nguồn”. Uống một ngụm nước mát thì phải biết nước đó từ đâu mà có.  “Nguồn” là nơi đã sinh ra dòng nước. Nhưng nó không chỉ có nghĩa đen mà trong đó còn ẩn chứa tính biểu tượng, đa nghĩa, đây mới chính là cái đích mà các tác giả dân gian hướng đến. “Uống nước” tức là được hưởng thụ một thành quả nào đó của thế hệ đi trước để lại. Thành quả ấy không chỉ là vật chất mà còn là những giá trị tinh thần. “Nguồn” là nguồn gốc,cội nguồn. Như vậy, cả câu tục ngữ nhằm hướng đến một chân lí, một lời khuyên đối với thế hệ sau: khi chúng ta được hưởng bất cứ thành quả nào đó dù to lớn như đại dương, hay nhỏ bé như hạt cát thì chúng ta cũng phải biết nhớ ơn những thế hệ đi trước, những người đã tạo ra thành quả đó. 
  Trong chiều dài lịch sử dân tộc, nhân dân ta dù khó khăn gian khổ vẫn giữ được nếp sống tình nghĩa ấy. Để ta được sống trong hòa bình, biết bao lớp người đã hy sinh không tiếc thân mình bảo vệ bờ cõi. Các anh không tiếc đời xanh, xả thân giữ lấy từng tấc đất. Biết bao máu xương đã chôn vùi nơi biên ải, bao người chiến sĩ mà ta không biết mặt biết tên đã ngã xuống nơi sa trường. Tất cả vì sự độc lập của dân tộc, vì để có cuộc sống ấm no cho chúng ta ngày hôm nay. Để chúng ta trở thành một con người khỏe mạnh, hạnh phúc, cha mẹ đã vất vả bao năm tháng để nuôi chúng ta. Trồng cây và trồng người, cả hai đều rất khó khăn, nhưng con người không hề nản lòng, người ta dùng cả cuộc đời mình để trồng cây và trồng người. Có lẽ để ta đứng trên những tòa nhà chọc trời, nhìn khắp mọi nơi trên thành phố thì biết bao nhiêu người công nhân đã phải lao động không ngừng, đặt nền móng, đắp từng cục gạch từ dưới mặt đất. Những điều đó tuy đã là quá khứ nhưng ta không nên quên. Bởi không có quá khứ sẽ không có hiện tại, không có người kiến tạo sẽ không có cuộc sống của chúng ta như ngày hôm nay. 
    Cho đến ngày nay,dân tộc ta vẫn luôn phát huy đạo lí ấy.Nhân dân ta đã thể hiện lòng biết ơn bằng nhiều cách khác nhau: Tưởng nhớ công lao của những anh hùng liệt sĩ có công với đất nước, những thương binh đã chiến đấu vì Tổ quốc, hàng năm ta có ngày 27/7 để thể hiện lòng biết ơn. Ta biết ơn những thế hệ ông cha vào ngày giỗ tổ Hùng Vương 10/3. Nhà nước ta cũng có những chủ trương, chính sách đối với những người có công với đất nước để thể hiện lòng biết ơn, kính trọng đối với họ. Ngày 20/ 11 được biết đến như ngày tri ânvới các thầy cô giáo, những người đã dốc hết tâm trí, tài năng để mang tri thức đến với học sinh. Ngày 20/10 là ngày tri ân những người phụ nữ, những người bà, người mẹ... Nhiều bạn trẻ sau khi du học trở về quê hương để phát triển sự nghiệp. Nhiều doanh nghiệp tích cực sáng tạo,sản xuất, đưa sản phẩm của Việt Nam vào thị trường quốc tế. Đặc biệt thái độ kiên quyết bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của đất nước - thứ mà ông cha ta đã đánh đổi cả xương máu để giành được… Hay trong đại dịch Covid-19, lòng biết ơn được thể hiện qua những hành động tri ân với các y bác sĩ - “những chiến sĩ tuyến đầu” của nhiệm vụ chống dịch.Còn nhiều những công việc, những con người nữa chưa được nhớ mặt đặt tên, chưa có cho mình một ngày kỉ niệm.Vì vậy, ta hãy thể hiện sự biết ơn của mình đối với họ trong những ngày bình thường nhất, cho những con người phi thường nhất.
    Còn với những học sinh như chúng em, việc có được tấm lòng biết ơn là rất quan trọng. Lòng biết ơn đó có thể thể hiện bằng các hành động đơn giản nhất như thương yêu, kính trọng người thân như ông bà, cha mẹ... Sự kính trọng, yêu quý thầy cô giáo - họ không chỉ đem cho ta vốn tri thức quý giá mà còn cả những bài học làm người sâu sắc. Sự trân trọng dành cho bạn bè - người luôn giúp đỡ, tâm sự với ta. 
    Tuy nhiên, xã hội chúng ta vẫn còn tồn tại những kẻ vô ơn. Có những kẻ quên đi quá khứ, tình nghĩa,sống “ vong ân bội nghĩa” chỉ biết coi trọng đồng tiền,giàu sang,phú quý,chạy theo danh vọng mà quên mất người sinh ra họ,nuôi dưỡng, dạy dỗ họ. Đối với cha mẹ,họ ỷ lại công việc,mà không quan tâm chăm sóc. Ỷ lại đồng tiền,thậm chí họ còn bỏ mặc cha mẹ ở viện dưỡng lão,không thèm hỏi han,quan tâm chăm sóc. Với loại người đó,xã hội chúng ta cần lên án, phê phán nghiêm khắc. Qua đó,nâng tầm nhận thức để chúng ta luôn nhớ ơn những người đi trước,những người đã hi sinh xương máu cho đất nước.
    Có thể nói “Uống nước nhớ nguồn” là bài học về đạo lý làm người sâu sắc và ý nghĩa của dân tộc ta. Nó được đúc kết bằng câu tục ngữ hết sức mộc mạc, giản dị. Dù ta đang là ai, đang có những thành tựu, danh vọng gì thì cũng đừng quên đi người đã sinh ra, nuôi dưỡng, dạy dỗ ta để có được những điều đó. Nếu ta quên đi những người đã có công ấy, ta sẽ dễ dàng trở thành một người mất tư cách đạo đức, không được xã hội trân quý.
    Lòng biết ơn chính là truyền thống quý giá của dân tộc Việt Nam.Dù thời gian có trôi đi nhưng giá trị và cốt lõi của nó sẽ còn mãi. Câu tục ngữ tuy mộc mạc,giản đơn những đã dạy cho ta những bài học quý giá : không có thành quả nào tự nhiên có được mà đều được tạo ra từ công sức lao động,từ mồ hôi,nước mắt và xương máu của những người đi trước. Chúng em,những thế hệ tương lai của đất nước nguyện sẽ chăm chỉ học tập để có thể xây dựng,bảo vệ,giữ gìn và tạo ra thành quả cho những thế hệ sau như ông cha ta đã làm,luôn ghi nhớ,sống theo đạo lí tốt đẹp “ Uống nước nhớ nguồn”