Cuối năm 1964 đầu năm 1965, trước những đòn tiến công mãnh liệt của quân và dân miền nam, cả về quân sự và chính trị, chiến lược "chiến tranh đặc biệt" của Mỹ đã phá sản - ngụy quân và ngụy quyền Sài Gòn đứng trước nguy cơ sụp đổ. Ðể hòng cứu vãn tình thế, Mỹ thay đổi chiến lược, từ "chiến tranh đặc biệt" chuyển thành "chiến tranh cục bộ", thực chất  là Mỹ hóa cuộc chiến tranh. Một mặt, Mỹ ồ ạt đưa quân chiến đấu vào miền nam; mặt khác, tiến hành chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân chống lại miền bắc.

Từ đầu năm 1965 đến cuối năm 1967, chúng đã đổ vào miền nam từ 18.000 quân lên 480.000 quân. Mục tiêu chiến lược của "chiến tranh cục bộ" là đánh bại cách mạng miền nam trong vòng 25 - 30 tháng để đến cuối năm 1967, Mỹ có thể ca khúc khải hoàn và rút hết quân về nước. Ðồng thời với quá trình leo thang chiến tranh, chính quyền Johnson rêu rao cái gọi là cuộc vận động "ngoại giao hòa bình", đòi "miền bắc đình chỉ thâm nhập người và dụng cụ chiến tranh vào miền nam" và "đàm phán không điều kiện" với Mỹ.

Ðảng ta nhận định: Mỹ buộc phải Mỹ hóa cuộc chiến tranh là vì chúng đang ở trong thế bị động về chiến lược. Mặc dù Mỹ đưa vào miền nam mấy chục vạn quân và đánh phá ác liệt miền bắc, nhưng lực lượng so sánh giữa ta và địch không có thay đổi lớn. Ta có cơ sở chắc chắn để giữ vững thế chủ động trên chiến trường, đánh bại âm mưu trước mắt và lâu dài của địch.

Cuộc thử lửa trong ba năm liền 1965, 1966 và 1967 cho thấy nhận định của ta là đúng. Ðịch càng leo thang chiến tranh càng bị giáng trả mãnh liệt. Ðã bế tắc về mặt quân sự, Mỹ cũng vấp phải khó khăn lớn về mặt ngoại giao. Ta kiên quyết bác bỏ thủ đoạn "ngoại giao hòa bình" giả hiệu và cái gọi là "đàm phán không điều kiện" của chúng, đòi Mỹ phải chấm dứt xâm lược, rút hết quân ra khỏi miền nam, chấm dứt vô điều kiện mọi hành động chiến tranh chống miền bắc.  Ðiều kiện tiên quyết của ta là: Chỉ khi nào Mỹ chấm dứt ném bom, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa mới nói chuyện của Mỹ.

Cuối năm 1967 đầu năm 1968, giữa lúc Mỹ còn đang chuẩn bị cho cuộc tiến công mùa khô thứ ba với 120 vạn quân (trong đó có 50 vạn quân Mỹ) và khoác lác rằng "chiến thắng đã ở trong tầm tay" thì cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân của quân và dân miền nam nổ ra như sấm vang, chớp giật. Cuộc tổng tiến công đã đánh thẳng vào các thành thị và trung tâm đầu não chỉ huy cuộc chiến tranh của Mỹ- ngụy, gây cho chúng những tổn thất nặng nề về người và phương tiện chiến tranh. Dư luận Mỹ cho rằng, đây là lần đầu tiên trong lịch sử, quân đội Mỹ đứng trước nguy cơ bị thua trong một cuộc chiến tranh (!). Thất bại đó đã được Tổng thống Johnson thừa nhận trong bài phát biểu trên Ðài Truyền hình Mỹ đưa 31-3-1968. Ông ta tuyên bố đã ra lệnh chấm dứt mọi cuộc tiến công bằng máy bay và tàu chiến chống miền bắc từ vĩ tuyến 20 trở ra, cam kết "sẵn sàng đi bước đầu tiên trên con đường xuống thang" và không ra tranh cử tổng thống thêm một nhiệm kỳ nữa.

Thế là nhân dân ta đã giành được thắng lợi quyết định. Ý chí xâm lược của Mỹ đã bị lung lay. Trong tình thế thay đổi có lợi cho ta, bằng một đòn tiến công ngoại giao mới, ta chấp nhận ngồi vào bàn đàm phán với Mỹ.