Bài 20:  Nước Đại Việt thời Lê sơ (1428-1527)

     I. Tình hình chính trị, quân sự, pháp luật

1. Tổ chức bộ máy chính quyền

- Sau khi đánh đuổi quân Minh, Lê Lợi lên ngôi hoàng đế khôi phục quốc hiệu Đại Việt, xây dựng bộ máy nhà nước mới

* Ở trung ương;

- Đứng đầu là vua

- Bãi bỏ một số chức quan cao cấp

- GIúp việc vua có các đại thần, 6 bộ và các cơ quan chuyên môn

* Ở địa phương:

- Thời vua Lê Thái Tổ và Lê Nhân Tông chia cả nước thành 5 đạo

- Thời vua Lê Thánh Tông chia thành 13 đạo thừa tuyên

- Dưới đạo là phủ, châu, huyện, xã 

2. Quân đội

- Tổ chức theo chế độ ''ngụ binh ư nông''

- Quân đội gồm 2 bộ phận chính: quân ở triều đình và quân ở các địa phương

- Hằng năm, quân lính được luyện tập võ nghệ, chiến trận. Vùng biên giới đều có bố trí quân đội mạnh canh phòng và bảo vệ

3. Luật pháp

- Vua Lê Thánh Tông cho biên soạn và ban hành bộ luật ''Hồng Đức''

- Nội dung:

+ Bảo vệ quyền lợi của vua và hoàng tộc

+ Bảo vệ quyền lợi của quan lại và giai cấp thống trị

+ Bảo vệ chủ quyền quốc gia

+ Khuyến khích phát triển kinh tế

+ Bảo vệ một số quyền lợi của phụ nữ

        II. Tình hình kinh tế, xã hội

        III. Tình hình văn hóa, giáo dục

# Ảnh

@khanhle1

        IV. Một số danh nhân văn hóa xuất sắc của dân tộc

1. Nguyễn Trãi (1380 - 1442)

- Là nhà chính trị quân sự tài ba, anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới

- Có nhiều tác phẩm giá trị: Bình Ngô sách, Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, Quốc âm thi tập...

- Tư tưởng của ông tiêu biểu cho tư tưởng của thời đại, cuộc đời ông luôn nêu cao lòng nhân nghĩa, yêu nước, thương dân.

2. Lê Thánh Tông (1442 - 1497)

- Là vị vua anh minh, tài năng xuất sắc trên nhiều lĩnh vực, kinh tế, chính trị, quân sự và thơ văn.

- Sáng lập ra Hội Tao đàn và làm chủ soái.

- Ông có nhiều tác phẩm có giá trị: Quỳnh uyển cửu ca, Châu cơ thắng thưởng, Hồng Đức quốc âm thi tập...

- Thơ văn của ông chứa đựng tinh thần yêu nước, tinh thần dân tộc sâu sắc.

3.Ngô Sỹ Liên (Thế kỷ XV)

- Là nhà sử học nổi tiếng ở thế kỷ XV.

- Đỗ tiên sĩ năm 1442, đảm nhận nhiều chức vụ quan trọng

- Tác giả cuốn “Đại Việt sử kí toàn thư”.

4. Lương Thế Vinh ( 1442 - ?)

- Đỗ tiến sĩ năm 1463, nổi tiếng học rộng, tài cao.

- Là nhà toán học nổi tiếng thời Lê sơ

- Có nhiều công trình có giá trị như: Đại thành toán pháp, Thiền môn giáo khoa…