* Triều đình nhà Lê càng suy yếu thì sự tranh chấp giữa các phe phái phong kiến càng diễn ra quyết liệt

- Dẫn chứng 1:

+ Mạc Đăng Dung vốn là một võ quan. Lợi dụng xung đột giữa các phe phái, Mạc Đăng Dung đã tiêu diệt các thế lực đối lập, thâu tóm mọi quyền hành, cương vị như Tể tướng. Năm 1257, Mạc Đăng Dung cướp ngôi nhà Lê lập ra triều Mạc

+ Năm 1533, một võ quan triều Lê là Nguyễn Kim chạy vào Thanh Hóa, lập một người thuộc dòng dõi nhà Lê lên làm vua, lấy danh nghĩa ''phù Lê diệt Mạc''. 

* Suốt một vùng từ Thanh-Nghê ra Bắc đều là chiến trường. Làng mạc điêu tàn, xơ xác

- Dẫn chứng 1:

+ Trong trận đánh năm 1570, nhân dân Thanh Hóa bồng bế nhau chạy tán tác, kêu khóc đầy đường, chết đói rất nhiều. Hàng vạn người bị bắt đi lính, đi phu

+ Mùa màng bị tàn phá nặng nề, nhất là những năm có thiên tai lớn. Năm 1572, ở Nghệ An ''đồng ruộng bỏ hoang, dịch tễ phát sinh, người chết đến quá nửa. Nhân dân đói khổ phiêu bạt, tan tác vào Nam ra Bắc, trong cõi Nghệ An đìu hiu, vắng tanh''.

@khanhle1