Thanh Hải (1930-1980), tên thật là Phạm Bá Ngoãn, quê ở Thừa Thiên - Huế. Ông là một trong những cây bút có công xây dựng nền văn học cách mạng ở miền Nam từ những ngày đầu. Bài thơ "Mùa Xuân Nho Nhỏ" được viết vào tháng 11 năm 1980, khi nhà thơ nằm trên giường bệnh, không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời. 

     Trước bức tranh thiên nhiên của mùa xuân, tác giả cảm thấy say sưa ngất ngây trước vẻ đẹp của thiên nhiên. Và cảm xúc về mùa xuân con người:

"Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ”

     Điệp ngữ "mùa xuân", "lộc" và "người" cho chúng ta thấy nó như trải rộng khung cảnh hiện thực gắn với cuộc sống lao động, chiến đấu của nhân dân. "Người cầm súng" thể hiện rõ nhiệm vụ của người chiến sĩ là phải chiến đấu bảo vệ Tổ quốc hòa bình. "Người ra đồng" thể hiện rõ nhiệm vụ của người nông dân là phải xây dựng đất nước ấm no và sản xuất cho đất nước ta thêm giàu mạnh. Từ "lộc" nghĩa thực có ý là trồi non chỉ một sức sống đang vươn dậy. "Lộc" còn có nghĩa chỉ sự may mắn và hạnh phúc tốt lành. Qua đó tác giả thể hiện cảm xúc của mình về mùa xuân của con người.

     Tác giả đã thành công trong việc kết hợp hài hòa giữa hình ảnh thơ thiên nhiên giản dị với những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu trưng khái quát. "Mùa Xuân Nho Nhỏ" sử dụng ngôn ngữ thơ giản dị trong sáng, thành công trong việc sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ, sử dụng từ ngữ xưng hô.

    Khổ thơ trên là tiếng hát tự hào của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân đất nước, mùa xuân của con người. Bài thơ "Mùa Xuân Nho Nhỏ” thể hiện những rung cảm tinh tế của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên đất nước và cống hiến cho đất nước và cho cuộc đời.

Từ mùa xuân thiên nhiên đất trời, nhà thơ cảm nhận về mùa xuân đất nước, mùa xuân cách mạng. Tác giả hướng tình cảm tới những con người cụ thể - những con người làm nên lịch sử:

"Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ”.

Các điệp ngữ “mùa xuân”,”lộc”,”người” như trải rộng khung cảnh hiện thực khi gắn với cuộc sống lao động, chiến đấu của nhân dân. Nhà thơ đã sáng tạo cặp hình ảnh sóng đôi đẹp như hai vế của câu đối mừng xuân để nói về hai lực lượng chủ yếu của cách mạng, hai nhiệm vụ chiến lược của đất nước. Đó là người chiến sĩ và người lao động – bảo vệ và xây dựng Tổ quốc, quê hương. Từ “lộc” được dùng với hai lớp nghĩa : tả thực chồi non, nhành biếc và ẩn dụ cho sức sống, thế vươn lên, sức phát triển mới, thành quả tốt đẹp là mùa xuân. “Lộc” trên cành lá ngụy trang theo bước chân người cầm súng ra trận,“lộc” trải dài trên những nương mạ theo bàn tay người ra đồng. Như thế, người chiến sĩ, người lao động đã đem mùa xuân, gieo mùa xuân đến mọi miền đất nước.Họ trở thành những con người làm ra mùa xuân, bảo vệ mùa xuân. Và họ đã làm nên cái giai điệu chính của bản hợp xướng mùa xuân, tạo nhịp điệu hối hả, hào hùng:

"Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao”

Nghệ thuật điệp ngữ “tất cả” cùng các từ láy “hối hả”, “xôn xao” làm nổi bật không khí khẩn trương, náo nức của đất nước trong những năm tháng gian lao, hào hùng. Cách ngắt nhịp 2/1/2 làm cho câu thơ vang lên một nhịp điệu tươi vui, mạnh mẽ. Đó là hành khúc mùa xuân của thời đại Hồ Chí Minh.

#Bin