@nee.

Lúc mặt trời lặng, là thời điểm văn thơ xuất phát. Bởi những tí nắng còn sót lại ấy, tạo nên khung cảnh chiều buồn. Làm động lòng những thi sĩ và những bài thơ ca dần hiện lên từ đó. Và, Bà Huyện Thanh Quan cùng đoàn người đi qua đèo Ngang đã động lòng vs cảnh chiều tà hôm ấy đã có đc bài thơ " Qua đèo Ngang " nổi tiếng như ngày hôm nay.

   Bước tới đèo Ngang bóng xế tà.

Với khung cảnh mặt trời lặng, để lại bầu trời những màu sắc u buồn làm cảm xúc và tâm hồn bà dao động.

   Cỏ cây chen đá, lá chen hoa

Dưới những vách núi là hàng cỏ và hoa chen chúc nhau tạo nên một mảng đá đầu rẫy những sắc màu : xanh, đỏ...

Lom khom dưới núi, tiều vài chú

Lác đác bên sông, chợ mấy nhà

Đứng trên cao nhìn xuống chỉ có những chú tiều đang khom lưng nhằm củi, và bên cạnh dòng sông là hình ảnh những ngôi nhà nhỏ cùng vs những phiên chợ nhỏ bé. Vs khung cảnh buồn sầu như vậy, thế mà bà lại đứng trên cao nhìn xuống lại làm lòng thêm cô đơn và hiu quạnh quá đỗi.

Nhớ nước đau lòng con quốc

Tâm trí khi thấy phong cảnh lại nhớ thương về triều đại cũ và liên tưởng đến con chim Quốc quốc luôn miệng kêu tựa nc nhà.

Thương nhà mỏi miệng cái gia

Và lại nhớ thương gia đình mà mình đã lớn lên. Rất nhớ bởi xa nhà từ khi còn niên thiếu.

Dừng chân đứng lại, trời non nc

Một mảnh tình riêng, ta với ta.

Có nỗi lòng thế những chẳng sẻ chia đc cùng ai bởi đâu ai thấy đc bà và bà đang làm quan ở triều mới chẳng lẽ lại tâm sự nhớ triều cũ ? Thế là lòng cô đơn lạc lõng giữa chốn nào mà thức thời bài thơ " Qua đèo Ngang " ra đời và khiến người đời phải suy ngẫm và lạc trong chốn nào.

Học tốt ^•^

         Xã hội phong kiến luôn có sự chèn ép, ràng buộc tự do của những người phụ nữ bất hạnh, chỉ sống phụ thuộc, không làm chủ cho bản thân mình. Xã hội hiện đại bây giờ, phụ nữ luôn được tôn trọng, bình đẳng, không phân biệt đối xử như ngày xưa nữa.

         Tình cảm yêu mến, muốn được bảo vệ hạnh phúc tự do cho mình, cũng không hề kém cạnh các đại nam nhi. Đối với bà Huyện Thanh Quan tuy không đi ra chiến trường chiến đấu, nhưng bà đã gửi gắm tinh thần, sự cổ động mạnh mẽ vào thơ, để tiếp thêm một phần sức mạnh, công lao của mình cho đất nước.

         "Qua đèo ngang" gợi lên sự điềm tĩnh, nhẹ nhàng, trầm buồn của bà Huyện Thanh Quan làm tiêu biểu cho phong cách thơ. Bài thơ "Qua đèo ngang" được tác giả sáng tác trong hoàn cảnh vào Phú Xuân(Huế) nhận chức và đi ngang qua đèo này. Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là nỗi buồn man mác, nhớ nhà, quê hương, thương cho thân người con gái yếu đuối đường xa. Bài thơ được sáng tác theo thể thất ngôn bát cú. Với 8 câu thơ mà đã thấy được những thần thái, cái hồn trong cảnh vật và con người trước cảnh núi rừng hiu quạnh.

"Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà

Cỏ cây chen lá, đá chen hoa"

       Hai câu đề hiện rõ khung cảnh rừng núi hoang sơ lúc "bóng xế tà". Một cảnh chiều nặng nề làm cho lòng người trở nên u buồn, gợn sầu hơn. Tất cả như gợi lên nỗi nhớ muốn tỏ rõ nỗi lòng mà không ai bầu bạn, sẻ chia. Chỉ có "cây cỏ chen lá, đá chen hoa" hiu quạnh. Điệp từ "chen" khẳng định sức sống mạnh mẽ của cỏ, cây, bấu víu để sinh sôi nảy nở.

"Lom khom dưới núi tiều vài chú

Lác đác bên sông chợ mấy nhà"

        Đến hai câu thơ tiếp theo thì mới thấy bóng dáng của con người. "người tiều phu" đi lượm củi vẫn tạo cảm giác vô định, "lom khom" từ ngữ nhấn mạnh thể hiện sự vất vả của người tiều phu, phải đi kiếm từng khúc củi, ước tính số lượng cụ thể, sự sống hiếm hoi, xa vời, tìm một người bạn trở nên khó khăn hơn. Tiếp đến hai câu thơ luận phần nào cảm xúc của tác giả như được thể hiện rõ nét hơn:

"Nhớ nước đau lòng con cuốc cuốc

Thương nhà mỏi miệng cái gia gia"

         Giữa chốn rừng sâu vắng lặng, vang lên tiếng chim cuốc đau lòng não ruột. Đó cũng có thể là thanh âm thật là hay là tiếng lòng trong tâm trạng nhà thơ. Mượn bút pháp ước lệ và nghệ thuật chơi chữ để nói lên tiếng lòng mình trước cảnh. Tiếng chim kêu làm tăng phần cô quạnh, phải chăng đó là tâm trạng hoài vọng nhớ thương nước nhà?

         Cái bao la, vô tận của non nước làm chơi vơi bóng hình một mình giữa thiên nhiên, hồn cảnh - hồn người như hòa lẫn vào nhau, làm nỗi buồn da diết bị lắng đọng cùng.

"Dừng chân đứng lại trời non nước

Một mảnh tình riêng ta với ta"

Tiếng lòng non nước thấm thía, không san sẻ buộc nhà thơ thốt lên giãi bày "ta với ta" nghe chua xót. Chỉ ta mới hiểu được lòng ta, sự cô đơn như tăng lên gấp bội. Dù sầu muội như bà Huyện Thanh Quan vẫn cảm nhận được vẻ đẹp non nước dù nơi dừng chân có vẻ hoang sơ, nhưng đã tô lên vẻ đẹp hùng vĩ, bao la của núi rừng.

Bài thơ "Qua Đèo Ngang" vừa gợi lên một bức tranh về cảnh đẹp thiên nhiên núi rừng hoang sơ, hùng vĩ, vừa gợi ra khung cảnh sống giản dị, đơn sơ mà ấm áp. Từ đó mang lại những cảm xúc, nỗi niềm, riêng tư của tác giả với tình yêu quê hương, đất nước da diết khi xa quê hương, lẻ loi một bóng hình nơi đất khách quê người.