*Sự thành lập nhà Trần:

- Từ cuối thế kỉ XII, nhà Lý ngày càng suy yếu. Chính quyền không còn chăm lo đến đời sống nhân dân như trước, hầu hết quan lại lao vào ăn chơi xa đọa.

- Lụt lội, hạn hán, mất mùa liên tiếp xảy ra. Đời sống nhân dân khổ cực, nhiều nơi nhân dân đã nổi dậy đấu tranh.

=> Các thế lực phong kiến nổi lên ở nhiều nơi. Nhà Lý phải dựa vào thế lực họ Trần để chống lại các lực lượng nổi loạn nên đã tạo điều kiện và thời cơ cho họ Trần buộc Lý Chiêu Hoàng (vị vua cuối cùng của nhà Lý) phải nhường ngôi cho Trần Cảnh vào tháng 12-1226.

=> Nhà Trần thành lập.

*Quân đội thời Trần:

- Quân đội thời Trần đã được tổ chức một cách hoàn chỉnh, quy củ.

- Quân đội được xây dựng theo chủ trương “quân lính cốt tinh nhuệ, không cốt đông”, xây dựng tinh thần đoàn kết trong quân đội.

- Quân đội nhà Trần còn được học tập binh pháp và luyện tập võ nghệ thường xuyên.

*Luật pháp thời Trần:

- Nhà nước chú trọng sửa sang luật pháp, ban hành Quốc triều hình luật.

- Nội dung:

+ Bảo vệ vua, giai cấp thống trị.

+ Xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản.

+ Quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất.

- Đặt cơ quan Thẩm hình viện để xét xử việc kiện cáo.

- Đặt chuông tại điện Long Trì để dân kêu oan.

=> So với thời Lý, thời Trần đã có những tiến bộ nhất định trong luật pháp và việc quản lí đất nước.

- Cuối thế kỉ XII vua lo ăn chơi sa đọa.

- Lũ lụt, hạn hán, mất mùa xảy ra liên tiếp. Nông dân nổi dậy đấu tranh.

- Chiêu Hoàng phải nhường ngôi cho Trần Cảnh.

=> Nhà Trần được thành lập

Quân đội:

Giống nhau: cùng thực hiện chính sách "ngụ binh ư nông" 
Khác nhau: 
+ Quân đội nhà trần được chia làm hai loại:cấm quân và quân ở các lộ, cấm quân là đạo quân bảo vệ kinh thành, triều đình và vua. Chính binh đóng ở các lộ đồng bằng, phiên binh đóng ở các lộ miền núi, hương binh đóng ở các làng, xã. Khi có chiến tranh, còn có các quân đội của các vương hầu.
+ Quân đội nhà lý chỉ được phân chia thành hai loại: cấm quân và quân địa phương. 
+ Quân đội nhà trần được xây dựng theo chủ trương: quân lính cốt tinh nhuệ, không cốt đông.

Luật pháp

- Thời Trần, Nhà nước chú trọng sửa sang luật pháp, ban hành bộ luật mới gọi là "Quốc triều hình luật". Hình luật thời Trần cũng giống như thờ Lý nhưng được bổ sung thêm.

- Pháp luật xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản, quy định cụ thể về việc mua bán ruộng đất.

- Cơ quan quản lí và thực hiện pháp luật là Thẩm hình viện, vua Trần vẫn để chuông ở thềm điện Long Trì cho dân đến kêu oan khi cần.