`-` Hậu quả :

`+` Nhân dân đói khổ, li tán, đất nước bị chia cắt

`=>` Là 1 cuộc nội chiến

Hậu quả của cuộc chiến tranh Nam – Bắc triều:

- Nhân dân phải sống trong cảnh đất nước chiến tranh hỗn loạn, suốt một vùng từ Thanh – Nghệ ra Bắc đều là chiến trường suốt hơn 50 năm.

- Chiến tranh là làng mạc tiêu điều, xơ xác.

- Người dân phiêu tán, chạy tan tác, kêu khóc đầy đường, chết đói rất nhiều.

- Hàng vạn người dân bị Nam triều và Bắc triều bắt đi lính

Hậu quả của sự chia cắt Đàng Trong – Đàng Ngoài:

- Chiến tranh Trịnh – Nguyễn kéo dài trong gần nửa thế kỉ (1627 – 1672), Quảng Bình và Hà Tĩnh ngày nay trở thành chiến trường ác liệt.

- Cuối cùng, hai bên phải lấy sông Gianh (Quảng Bình) làm ranh giới, đánh dấu bắt đầu thời kì đất nước bị chia cắt thành hai đàng trong một thời gian dài.

⇒ Tình trạng chia cắt kéo dài đến cuối thế kỉ XVIII gây bao thương đau cho dân tộc và tổn hại đến sự phát triển của đất nước.