Bài thơ nói với con của y Phương được sáng tác năm 1980 năm năm sau ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước . Đó là giai đoạn mà đời sống vật chất lẫn tinh thần của nhân dân cả nước nói chung và đồng bào miền núi nói riêng còn rất nhiều khó khăn, vất vả . Bài thơ mượn lời nói với con, tác giả Y Phương đã gọi về cội nguồn sinh dưỡng mỗi con người, bộc lộ niềm tự hào về sức sống bền bỉ của quê hương mình. Bài thơ đi từ tình cảm gia đình mà mở rộng ra là tình cảm quê hương từ những kỉ niệm gần gũi thiết tha mà nâng lên thành lẽ sống . Với những hình ảnh thơ giàu giá trị tạo hình ở hai câu thơ đầu bài thơ đã khắc họa những bước chân trẻ thơ chập chững ngon non nớt đó là hình ảnh của con với những bước đi đầu tiên trong cuộc đời . Với thủ pháp liệt kê :"tiếng nói/ cười ", "tới cha/mẹ" gợi hình ảnh em bé đang tuổi tập nói tập đi và không khí gia đình ấm áp yêu thương . Từ đó ta cũng cảm nhận được ánh mắt theo dõi theo khích lệ và vòng tay đón đợi sẵn sàng nâng đỡ con của người cha ,người mẹ . Vì thế con không được phép quên công lao của mẹ cha đã dưỡng dục, sinh thành ta . Hình ảnh "người đồng mình" với cuộc sống lao động nếp sinh hoạt hàng ngày và không gian sống (cánh rừng, con đường, về nhà, về bản) đã mang đến tình yêu quê hương xứ sở . Với hình ảnh giàu sức gợi , vừa tả thực công cụ lao động được trang trí đẹp đẽ, vừa gọi đôi bàn tay cần cù khéo léo tài hoa và óc sáng tạo của con người . " Vách nhà ken câu hát " tả thực sinh hoạt văn hóa của người đồng mình, tả cảnh hát cho nhau nghe tràn đêm suốt sáng khiến vách nhà như được ken đầy những câu hát say sưa, tinh tế ; gợi tâm hồn tinh tế phong phú , tràn đầy lạc quan của người đồng mình. Cùng với gia đình , truyền thống văn hóa, nghĩa tình quê hương đã nuôi dưỡng con khôn lớn, trưởng thành. Con còn lớn từ hạnh phúc của cha mẹ , từ những kỉ niệm êm đềm . Phẩm chất của những người đồng mình hiện dần qua lời nói tâm tình của người cha đó là tấm lòng thủy chung với nơi chôn rau cắt rốn, một cuộc sống tràn ngập niềm vui và sự lạc quan . Bằng việc sử dụng điệp từ điệp ngữ và cách so sánh cụ thể kết hợp nhiều kiểu câu ngắn dài khác nhau, lời tâm tình của người cha góp phần khẳng định người miền núi có nhiều khó khăn vất vả nhưng họ vẫn luôn kiên cường, sống mạnh mẽ ,thiết tha với quê hương . Tuy người đồng mình mộc mạc , dung dị , giàu ý chí và niềm tin, họ có thể thô sơ da thịt nhưng không nhỏ bé, yếu đuối về ý chí. Từ đó người cha muốn nhắn nhủ con phải biết tự hào vào truyền thống tốt đẹp và lối sống nghe tiếng của quê hương và người đồng mình . Công ơn của cha mẹ không điều gì có thể sánh bằng và không có thứ gì có thể so sánh được . Vì vậy chúng ta hãy luôn luôn phấn đấu để trở thành niềm tự hào của cha mẹ để cha mẹ mãi hạnh phúc vì đã đem chúng ta với cuộc đời . Qua đó, Y Phương đã thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng ca ngợi truyền thống cần cù , sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình . Bài thơ giúp ta hiểu thêm sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của dân tộc miền núi từ đó đã gợi nhắc đến tình cảm gắn bó với truyền thống với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống và đặc biệt hơn trong đó là tình cảm gia đình .