Khổ thơ thứ tư trích trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của nhà thơ Thanh Hải là ước nguyện chân thành, tha thiết của nhà thơ. Đó là ước nguyện được hóa thân thật giản dị mà thiêng liêng:
“Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến ".
Nhà thơ đã liệt kê những hình ảnh tự nhiên giản dị kết hợp với số từ “một”: " con chim , một cành hoa , một nốt nhạc " gợi ước nguyện cống hiến khiêm nhường, thầm lặng. Nhà thơ muốn được hóa thân thành “con chim” cất tiếng hót góp vui cho đời, làm “một cành hoa” khoe sắc tô điểm cho mùa xuân. Và đặc biệt nhà thơ muốn trở thành “nốt trầm” nhẹ nhàng, tuy âm thanh trầm lắng nhưng lại mang nét rất riêng khiến lòng người “xao xuyến”. Đây là khao khát được hòa nhập vào cuộc sống của đất nước để cống hiến phần tốt đẹp – dù nhỏ bé của mình cho cuộc đời chung như một lẽ tự nhiên. Hình ảnh “con chim”, “cành hoa” những hình ảnh đẹp đẽ của thế giới tự nhiên mà đã trở thành hình ảnh ẩn dụ cho những điều nhỏ bé mà đẹp đẽ trong ước nguyện của nhà thơ. Đó là ước nguyện được cống hiến những điều nhỏ bé mà đẹp đẽ của mình cho đất nước, cho dân tộc. Tác giả đã sử dụng phép điệp cấu trúc " ta làm ", " ta nhập " để giãi bày trực tiếp khát vọng cháy bỏng, chân thành đang trào dâng mãnh liệt. Đại từ nhân xưng " tôi " ở khổ đầu đã đổi thành " ta " ở khổ này tạo sắc thái thiêng liêng của một lời nguyện ước. Đồng thời cho thấy ước nguyện của nhà thơ Thanh Hải không chỉ là ước nguyện của riêng một người mà là ước nguyện cao đẹp của chung nhiều người, nhiều thế hệ. Đặt trong hoàn cảnh ra đời bài thơ khi tác giả đang năm trên giường bệnh, ta thấy ước nguyện ấy thật cao đẹp và đáng trân trọng. Và Khổ thơ thứ năm trích trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của nhà thơ Thanh Hải là ước nguyện chân thành tha thiết của nhà thơ. Từ ước nguyện được hóa thân ở khổ trước đã trở thành khát vọng được dâng hiến giản dị mà dạt dào xúc động :
" Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc " (2)
Hình ảnh " mùa xuân nho nhỏ " là hình ảnh ẩn dụ gắn liền với quan niệm sống lí tưởng sống cao đẹp của nhà thơ. Uớc được trở thành “Một mùa xuân nho nhỏ” là ước được chắt chiu, dâng hiến phần nhỏ bé nhưng đẹp đẽ nhất, tinh túy nhất của cuộc đời mình như sức lực, tài năng, tuổi trẻ vào mùa xuân lớn của dân tộc. Cách nói " lặng lẽ dâng " ( tính từ kết hợp với động từ ) gợi thái độ sống cống hiến lặng lẽ, âm thầm, tự nguyện, không phô trương, không ồn ào. Các từ láy “l ặng lẽ ”, “nho nhỏ ” là cách nói khiêm tốn, chân thành của nhân cách sống cao đẹp khi hướng tới việc góp vào lợi ích chung của dân tộc. Phép điệp cấu trúc câu " Dù là… Dù là… " như một lời khẳng định, lời dặn dò mình vượt qua sự thách thức của thời gian, tuổi già và bệnh tật. Hình ảnh hoán dụ : " tuổi hai mươi " ( chỉ tuổi trẻ ) , " khi tóc bạc " ( chỉ tuổi già ) gợi hai chặng đường khác nhau của cuộc đời con người cũng là chỉ nhiều cuộc đời, nhiều thế hệ. Hình ảnh thơ thể hiện khát vọng cống hiến không ngừng nghỉ, cống hiến suốt cuộc đời trong mọi điều kiện và hoàn cảnh bất chấp thời gian, tuổi tác. Và đó cũng là lời tổng kết đánh giá của tác giả về chính bản thân mình : đã hiến dâng trọn vẹn cho đất nước. Đặt trong hoàn cảnh ra đời bài thơ khi tác giả đang nằm trên giường bệnh, ta thấy ước nguyện của nhà thơ thật cao cả và đáng trân trọng.
Thanh Hải là nhà thơ gắn bó cả cuộc đời mình với cách mạng. Ông trưởng thành trong hai cuộc kháng chiến chống Mỹ và chống Pháp. Nhà thơ xứ Huế luôn lạc quan, yêu đời và giữ trong mình tinh thần được cống hiến và góp sức mình vào công cuộc bảo vệ và dựng xây đất nước. Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” là bài thơ tiêu biểu nhất của ông, là tiếng lòng của nhà thơ trong những ngày cuối đời trên giường bệnh, khát khao được hòa mình vào công cuộc xây dựng cuộc sống mới của cả nước sau thống nhất. Khổ thơ 4, 5 thể hiện rõ tinh thần ấy của tác giả.
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa.
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Đất nước đang bước sang một trang sử mới, rạo rực và hân hoan. Không khí mùa xuân ngập tràn: mùa xuân của thiên nhiên, mùa xuân của đất nước. Tuy vậy, chặng đường đi lên sự đổi mới đó còn cần sự đồng lòng, cố gắng của cả dân tộc. Bởi vậy mà nhà thơ khao khát được cống hiến, được hòa nhập vào cuộc sống của đất nước. Dường như chưa đất nước mình lại đẹp tươi hơn thế. Thời khắc đau thương, chìm trong bùn lầy của đau thương, nghèo khó và dày xéo dưới gót quân thù đã lùi vào quá vãng.
Đất nước ấy luôn lớn mạnh, đi lên từng ngày. Hành trình đi tới tương lai của đất nước vẫn không ngừng, cứ đi lên là sự thể hiện chí khí, quyết tâm của dân tộc Việt Nam. Hân hoan, tự hào và trách nhiệm, nhà thơ muốn hóa thành một phần vẻ đẹp ấy.
Điều tâm niệm của nhà thơ là khát vọng được hòa nhập vào cuộc sống của đất nước, cống hiến phần tốt đẹp – dù nhỏ bé của mình cho cuộc đời chung, cho đất nước. Điều tâm niệm ấy được thể hiện một cách chân thành trong những hình ảnh tự nhiên, giản dị và đẹp
Đẹp và tự nhiên vì nhà thơ đã dùng những hình ảnh đẹp của thiên nhiên để nói lên ước nguyện của mình. Con chim hót, một cành hoa là những hình ảnh đẹp của thiên nhiên. Một nốt trầm trong dàn hợp xướng là âm thanh mà mọi người đều thích nghe.
Khát vọng của tác giả tuy ẩn chứa sự khiêm nhường qua hình ảnh nho nhỏ, lặng lẽ nhưng thể hiện một tiếng lòng cao cả, thể hiện một nhân sinh quan cao đẹp: phải cống hiến cho đất nước, dù là nhỏ bé, và phải không ngừng cống hiến cho cuộc đời.
Mỗi con người hãy là một mùa xuân nho nhỏ để làm nên mùa xuân bất diệt của đất nước. Một xã hội tốt đẹp thì mỗi con người phải tốt đẹp. Đây là điều tâm niệm và khát vọng của nhà thơ trước lúc đi xa vĩnh biệt cuộc đời.
Lẽ sống của Thanh Hải còn được thể hiện trong những vần thơ sâu lắng:
Một mùa xuân nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
Cách sử dụng ngôn từ của nhà thơ Thanh Hải rất chính xác, tinh tế và gợi cảm. Làm cành hoa, làm con chim, làm nốt trầm và làm một mùa xuân nho nhỏ để lặng lẽ dâng hiến cho cuộc đời.
“Mùa xuân nho nhỏ” là một ẩn dụ đầy sáng tạo, biểu lộ một cuộc đời đáng yêu, một khát vọng sống cao đẹp. Mỗi người hãy làm một mùa xuân,hãy đem tất cả những gì tốt đẹp, tinh tuý của mình, dẫu có nhỏ bé để góp vào làm đẹp cho mùa xuân đất nước.
Cặp từ láy “nho nhỏ”, “lặng lẽ” cho thấy một thái độ chân thành, khiêm nhường, lấy tình thương làm chuẩn mực cho lẽ sống đẹp, sống để cống hiến đem tài năng phục vụ đất nước, phục vụ nhân dân.
Là một trong người nghệ sĩ với lòng yêu nước trào dâng, giọng văn của Thanh Hải chan chứa khát vọng được cống hiến, được hòa mình vào công cuộc xây dựng, đổi mới đất nước. Hai khổ thơ 4, 5 bài “Mùa xuân nho nhỏ” đã khắc họa một cách chân thực nỗi niềm đó của nhà thơ, đơn sơ, giản dị mà cũng vô cùng mạnh mẽ.
Tuổi trẻ hừng hực khí thế và khát khao làm nên những hoài bão lớn. Người trẻ muốn được cống hiến, góp sức vào công cuộc xây dựng chung của đất nước. Cảm nhận khổ 4 5 bài “Mùa xuân nho nhỏ”, chúng ta không chỉ cảm phục trước tinh thần trách nhiệm và ý thức bất diệt đang rực cháy trong trái tim nhà thơ mà còn là bài học sâu sắc cho giới trẻ ngày nay. Chúng ta phải luôn học tập, rèn luyện, góp sức mình vì sự nghiệp chung để không phí hoài tuổi trẻ, cũng bởi “sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”.
Ngữ văn có nghĩa là: - Khoa học nghiên cứu một ngôn ngữ qua việc phân tích có phê phán những văn bản lưu truyền lại bằng thứ tiếng ấy.
Nguồn : TỪ ĐIỂN TIẾNG VIỆTLớp 9 - Là năm cuối ở cấp trung học cơ sở, sắp phải bước vào một kì thi căng thẳng và sắp chia tay bạn bè, thầy cô và cả kì vọng của phụ huynh ngày càng lớn mang tên "Lên cấp 3". Thật là áp lực nhưng các em hãy cứ tự tin vào bản thân là sẻ vượt qua nhé!
Nguồn : ADMIN :))Copyright © 2021 HOCTAP247