Tóm tắt truyện dựa vào nhân vật An Dương Vương

- Mị Châu là con gái duy nhất.

- Sau khi An Dương Vương xây thành Cổ Loa. Triệu Đà nhiều lần tấn công thành đều thất bại, lui về Trâu Sơn đắp lũy và nghĩ kế cầu hòa.

- Mị Châu biết Trọng Thủy là con trai Triệu Đà sang cầu hôn, vì nể lời vua cha và nghĩ tình thông gia hai nước nàng nhận lời.

- Hai vợ chồng sống với nhau rất hòa thuận. Trọng Thủy dụ Mị Châu cho xem chiếc nỏ thần. Mị Châu nghĩ tình vợ chồng, không nỡ giấu, bèn đưa cho chồng xem.

- Sau đó, Trọng Thủy về nước, chia tay Mị Châu đầy quyến luyến. Mị Châu thấy lạ nhưng không nghi ngờ chồng, hẹn lấy lông ngỗng làm dấu tìm nhau nếu xảy ra loạn lạc.

- Triệu Đà lấy được nỏ thần, ra lệnh tấn công. An Dương Vương thua, cùng Mị Châu chạy trốn. Cùng đường, Rùa Vàng hiện lên cho biết chính Mị Châu là thủ phạm. Bấy giờ, Mị Châu mới bàng hoàng hiểu ra tất cả, nhưng đã muộn. Nàng chỉ kịp thanh minh bằng lời nguyện thề, xin rằng khi chết, nếu thần linh chứng giám cho sự trong sáng của nàng, xin cho được hóa thành ngọc trai và chấp nhận để vua cha chém đầu.

- Trọng Thủy đuổi theo đến bờ biển, ôm xác Mị Châu về táng tại Loa Thành, vì nhớ thương nàng mà nhảy xuông giếng tự vẫn.

- Trai biển Đông ăn được máu của Mị Châu nên hóa ngọc. Đời sau đem ngọc trai biển Đông rửa vào nước giếng Trọng Thủy thì ngọc sáng hơn.

An Dương Vương tên thật là Thục Phán. Ông là người đã dời đô từ núi Nghĩa Lĩnh về Cổ Loa.Vua An Dương Vương xây thành nhưng nhiều lần bị đổ, nhờ có thần Kim Quy mà dựng được Loa thành. Thần ở lại giúp vua ba năm, trước khi ra về còn tặng cho vua chiếc vuốt làm lẫy nỏ. Nhờ có nỏ thần, An Dương Vương đánh bại quân Triệu Đà xâm lược. Nhưng sau đó, Đà cầu hôn. Vua vô tình gả Mị Châu cho con trai Đà là Trọng Thủy, lại để Thủy ở rể. Trọng Thủy dỗ Mị Châu cho xem nỏ thần, rồi lén đổi trộm lẫy nỏ đem về cho cha. Có được lẫy thần, Triệu Đà đem quân đánh Âu Lạc. Vua chủ quan ngồi đánh cờ, khi quân địch tiến sát thành, lấy nỏ ra bắn, thì mới biết lẫy nỏ đã mất, đành đưa mị Châu bỏ chạy. Mị Châu giữ lời hẹn, bứt lông ngỗng làm dấu cho Trọng Thủy đuổi theo. Vua đến đường cùng, gọi thần Kim Quy lên giúp. Thần kết tội Mị Châu, vua rút gươm giết con rồi theo thần đi xuống biển. Trọng Thủy đuổi tới bờ biển, ân hận mang xác vợ về chôn ở Loa Thành, ngày đêm thương tiếc, nhớ mong đến nỗi lao đầu xuống giếng mà chết. Máu của Mị Châu chảy xuống biển thành ngọc trai, người đời sau mò được ngọc trai, đem rửa với nước giếng ở Loa Thành thì ngọc lại càng thêm sáng trong.