1) Dữ kiện chứng minh văn minh của loài ng xuất hiện là bầy ng nguyên thủy ,vì người tối cổ  biết chế tạo công cụ ,phân hóa giai cấp ,hình thành hợp quần xã hội có tư tưởng về tiến bộ và quyền lực.

2)Tại vì thời kì đá cũ công cụ còn thô sơ so với thời kì đá mới công cụ đc cải tiến ghè sắc mài nhẵn ,gọn chính xác rồi từ đó họ biết chế tạo nhiều công cụ mới như lưới,cung tên,đồ gốm,...

3)  Đời sống  vật chất

Ng nguyên thủy :Công cụ đá thô sơ ,cải thiện căn bản đời sống,tìm kiếm săn bắt hái lượm

Ng tinh khôn : công cụ đc cải tiến ,biết trồng rau lúa, chăn nuôi gia súc, dệt vải, làm đồ gốm và đồ trang sức như vòng tay vòng cổ ,biết đan lưới đánh cá ,sử dụng lao ,cung tên 

 Đời sống tinh thần

Ng nguyên thủy : Sống theo bầy khoảng vài chục người trong các khung lều và hang động. Có ng đứng đàu phân công việc đã có ngôn ngữ và các nền của tôn giáo, nghệ thuật nguyên thủy

Ng tinh khôn :  Không sống theo bầy mà theo từng thị tộc: các nhóm nhỏ, gồm vài chục gia đình, có họ hàng gần gũi với nhau .Những người cùng thị tộc đều làm chung, ăn chung và giúp đỡ lẫn nhau trong công việc .Đời sống được cải thiện hơn, thức ăn kiếm được nhiều hơn và sống tốt hơn, vui hơn bớt lệ thuộc vào thiên nhiên.