Trước những tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế năm 1973, Ban lãnh đạo Liên Xô không tiến hành cải tổ về kinh tế xã hội làm cho đất nước lâm vào khủng hoảng toàn diện.Làm cho các nước cộng hòa đua nhau đòi tách khỏi liên bang.

=>Chế độ XHCN sụp đổ ở Liên Xô đã chấm dứt sự tồn tại của hệ thống XHCN trên thế giới.

Nguyên nhân xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô đông âu sụp đổ

- Đường lối  lãnh đạo chủ quan, duy ý chí, quan liêu bao cấp làm cho  sản xuất trì  trệ, đời sống nhân dân không được cải thiện.

- Thiếu dân chủ, thiếu công bằng, … làm nhân dân bất mãn.

- Không bắt kịp bước phát triển của khoa học - kỹ thuật tiên tiến,dẫn đến tình trạng trì trệ,khủng hoảng kinh tế - xã hội.

- Phạm phải nhiều sai lầm trong cải tổ làm khủng hoảng thêm trầm trọng.

- Sự chống phá của các thế lực thù địch ở trong và ngoài nước.