Chị Dậu là một người vợ đáng thương phải gánh nợ cho chồng và cho em. Nợ ở đây là sưu thuế, người sống đóng thuế đã đành nay người chết đi nó cũng thu thuế cả người chết. Cùng một lúc chị phải gánh trên vai hai thứ thuế trong khi một thứ chị còn chưa đóng được. Chồng chị bị người ta lôi ra ngoài đình đánh đập cho đến chết đi sống lại, sống dở chết dở. Bọn lí trưởng đến thúc sưu chị phải nhún nhường trước thái độ của chúng. Chị phải xưng con với chúng mặc dù trong lòng chị căm thù chúng vô cùng.

Dù cam chịu nhưng ở chị Dậu người đọc cũng thấy được sự vùng lên, người nông dân bắt đầu manh nha sự nổi dậy. Nói không được chị phải làm liều, chồng chị vừa mới tỉnh chị không thể chúng lôi chồng chị ra khỏi nhà nữa. Chị đứng lên đánh lại bọn cai và đuổi chúng ra khỏi nhà. Thế nhưng thực tại xã hội kia vẫn cứ đen tối. Hình ảnh chị Dậu chạy ra ngoài trời tối đen, nó đen như xã hội Việt Nam bấy giờ vậy. Đó là sự bế tắc của cuộc sống đương thời.

Như vậy, đoạn trích tức nước vỡ bờ đã thể hiện được cuộc đời, số phận bi kịch của chị Dậu. Là một người mẹ, một người vợ chị không thể nào nhìn con cái, chồng của mình phải chịu khổ nhưng xã hội kia ép chị trở thành một người mẹ bán con. Cuộc đời chị đen tối như bầu trời ngoài kia vậy.