Đã bao lần tôi băn khoăn tự hỏi: điều gì khiến mỗi tác phẩm văn học mang hình hài một chiếc lá thả mình vào dòng chảy miên viễn của thời gian? Một cốt truyện li kỳ, hấp dẫn? Một vần thơ sâu chảy tự tâm hồn? Để rồi ngày kia khi tìm đến nhận định của Balzac "Nhà văn là người thư kí trung thành của thời đại." tôi chợt hiểu rằng dáng lá chao mình ấy chính là sự phản ánh cuộc sống con người, đời sống xã hội qua văn chương nghệt thuật. Và quả thật, "xã hội thế nào thì văn học thế ấy" (Hồ Chí Minh), văn học trung đại phản ánh sâu sắc hiện thực xã hội phong kiến Việt Nam .