+ Diễn biến tâm trạng của chú bé Hồng :

- Bà cô nói bằng giọng cười giả tạo " Hồng ! Mày có muốn vào Thanh Hoá chơi với mẹ mày ko ?" `->` Lúc đầu Hồng toan trả lời " có " vì niềm khao khát muốn gặp mẹ nhưng chợt nhận ra ý nghĩ cay độc chú liền cúi đầu và trả lời " không "( cảm xúc nhớ mẹ và muốn gặp mẹ mãnh liệt).

- Bà cô lại vẫn hỏi bằng giọng ngọt" Sao lại không vào ?...đâu !" và nhìn Hồng bằng ánh mắt dò xét " nhìn chằm chặp" `->` khoé mắt Hồng cay cay, lòng thắt lại, cảm xúc tủi tủi cực xuất hiện.

- Bà cô ngân dài từ " em bé " như muốn khoáy sâu nỗi đau tủi cực của Hồng và " tươi cười " nói bằng giọng rất kịch về việc họ hàng gặp mẹ `->`  Khiến nước mắt Hồng rơi đầm đầm đìa, cổ họng nghẹn ứ lại vì đã quá sức chịu đựng, chú không thể nhẫn nhịn và chịu được những lời nói ác nghiệt, cay đắng của bà cô nham hiểm.

- Hồng có suy nghĩ " Giá như ...kì nát vụn mới thôi" `->` Cảm xúc, tình yêu thương mẹ dào dạt và lòng căm phẫn , ghét cay ghét đắng những cổ tục lạc hậu của xã hội phong kiến thối nát.

- Khi được gặp mẹ thì gọi " Mợ ơi ! " bằng gọng tha thiết và lúc đó xuất hiện trong chú một hình ảnh so sánh " khác gì cái ảo ảnh ...giữa sa mạc" `->` Cảm xúc lúc này của Hồng rất lẫn lộn và khung bậc cảm xúc thay đổi rất nhanh, niềm khao khát gặp mẹ ngày càng tăng. 

- Khi ngồi trong lòng mẹ thì khóc nức nở và im lặng tận hưởng cảm giác ấm áp khi bên mẹ `->` Chú muốn bày tỏ, giải bày hết những nỗi uất ức đã kìm nén khi ở cùng với bà cô nham hiểm với mẹ bằng cách khóc nức nở.

`=>` Qua đó ta thấy chú bé Hồng là một người rất yêu thương, tôn trọng , tin tưởng mẹ mình ; là một người rất mạnh mẽ và biết che đậy cảm xúc ; tuy tuổi còn nhỏ nhưng chú đã vô cùng hiểu chuyện và trưởng thành khi biết nhận ra sự lạc hậu của những cổ tục thời xưa.

Trong lòng mẹ được trích trong cuốn Những ngày thơ ấu là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Nguyên Hồng. Mồ côi bố, mẹ lại bỏ đi tha phương cầu thực, Hồng phải ở lại trong sự ghẻ lạnh thù ghét của những người bà con bên nội. Vậy nhưng tình yêu mãnh liệt mà em dành cho mẹ vẫn chưa bao giờ phai nhạt, tiêu biểu là trong cuộc trò chuyện với người cô của mình. Bà cô dùng những lời lẽ, hành động (vỗ vai, kéo dài tiếng em bé, đôi mắt sắc lạnh) liên tiếp tấn công bé Hồng, Hồng yếu ớt, tội nghiệp chống trả lại những lời của bà cô. Nhưng tất cả những lời mỉa mai, cay độc đó cũng không thể làm xấu đi hình ảnh người mẹ trong lòng bé Hồng. Ngược lại càng làm tình yêu đó bùng cháy, mãnh liệt hơn “đời nào tình yêu thương và lòng kính mến mẹ tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến” Chú bé Hồng từ chỗ im lặng cúi đầu đến nước mắt ròng ròng... Cái cười dài trong tiếng khóc đó cho ta thấy nỗi đau đớn tủi cực và cả nỗi căm giận buộc phải nén lại của chú bé sâu sắc biết chừng nào. Dường như chưa cho thế là đủ, bà cô còn tươi cười kể cho chú bé nghe rằng mẹ chú ăn vận rách rưới, mặt mày xanh bủng ngồi cho con bú ở chợ.. Chưa nghe hết câu chú bé đã nghẹn họng khóc không ra tiếng. Chú đau đớn và vô cùng cảm giận những cổ tục đã đày đọa người mẹ hiền từ đáng thương của mình. Để rồi khi được gặp lại mẹ, những tình cảm thân thương nhất trong lòng Hồng lại vỡ ra trong muôn vàn xúc cảm, được lăn vào lòng mẹ, nghe tiếng mẹ đã là niềm vui sướng hạnh phúc vô bờ trong lòng Hồng. Tất cả những chi tiết ấy cho thấy Hồng chưa bao giờ nguôi nỗi nhớ thương dành cho mẹ, cũng như tình mẫu tử bất diệt - chủ đề xuyên suốt trong tác phẩm này.