Ngày xưa ,  từ khi có gươm thần Long Quân trao cho Lê Lợi thì nghĩa quân đánh đâu thắng đấy, cuối cùng đánh tan quân xâm lược . Một năm sau khi thắng giặc, Lê Lợi đi thuyền chơi hồ Tả Vọng; Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi lại gươm thần. Từ đó, hồ Tả Vọng được đổi tên thành hồ Hoàn Kiếm.

Tên gọi Hồ Gươm có ý nghĩa :  Hồ là hồ nước , Gươm là thanh gươm ( vì năm đó Long Quân trao thanh gươm thần cho Lê Lợi Giúp đánh tan quân xâm lược , xong Lê lợi lại trả lại cho Long Quân nên mới đặt tên là Hồ Gươm hay Hồ Hoàn Kiếm )

Trước kia, hồ còn có các tên gọi là hồ Lục Thủy (vì nước có màu xanh quanh năm), hồ Thủy Quân (dùng để duyệt thủy binh), hồ Tả Vọng và Hữu Vọng (trong thời Lê mạt). Tên gọi Hoàn Kiếm xuất hiện vào đầu thế kỷ 15 gắn với truyền thuyết vua Lê Lợi trả gươm báu cho Rùa thần.

Trước kia, hồ còn có các tên gọi là hồ Lục Thủy (vì nước có màu xanh quanh năm), hồ Thủy Quân (dùng để duyệt thủy binh), hồ Tả Vọng và Hữu Vọng (trong thời Lê mạt). Tên gọi Hoàn Kiếm xuất hiện vào đầu thế kỷ 15 gắn với truyền thuyết vua Lê Lợi trả gươm báu cho Rùa thần.