* phương Đông : 
-Cơ sở hình thành : sản xuất phát triển , xảy ra phân hoá giai cấp , nhà nước được hình thành .
-Thời gian : TNK IV_III TCN (4000-3000)
-Điều kiện tự nhiên :
- Thuận lợi : đất đai màu mỡ , mưa đều đặn , khí hậu ấm nóng .
- khó khăn : lũ lụt .
- Do nhu cầu trị thuỷ ( đắp đê ) gắn với nhau trong tổ chức công xã -> nhà nước hình thành .
*kinh tế : 
- trồng trọt , chăn nuôi , làm thủ công .
* Phương Tây :
-Cơ hình thành : sản xất phát triển , xảy ra phân hoá giai cấp , nhà nước được hình thành .
Thời gian : Đầu TNK I TCN dân cư biết chế tạo công cụ bằng sắt  
Điều kiện tự nhiên :
- thuận lợi : biển , hải cảng , nghề hàng hải 
- khó khăn : đất xấu phải nhập lương thực . Sau khi có sắt ,lương thực tăng 
* kinh tế : 
- nghề thủ công -> thương nghiệp -> lưu thông tiền tệ  

* Phương Tây

- Đất đai ở đây không thuận lợi cho việc trồng lúa. Cư dân ở Hi Lạp và Rô-ma phải trồng thêm các loại cây lưu niên như nho, ô liu. 

- Các nghề thủ công như luyện kim, làm đồ mỹ nghệ, đồ gốm, nấu rượu nho, làm dầu ô liu ... phát triển. 

- Thương nghiệp, nhất là ngoại thương, rất phát triển. Người Hi Lạo và Rô-ma mang các sản phẩm thủ công và rượu nho, dầu ô liu sang tận Lưỡng Hà, Ai Cập bán rồi mua về lúa mì và súc vật.

- Thời gian : thiên niên kỉ I TCN

- Nước : Hi - lạp , Rô - ma

* Phương Đông

- Từ cuối thiên niên kỉ IV đến đầu thiên niên kỉ III TCN, những quốc gia cổ đại phương Đông đầu tiên đã hình thành ở Ai Cập, vùng Lưỡng Hà, Ấn Độ và Trung Quốc ngày nay.

- Đây là những quốc gia xuất hiện sớm nhất trong lịch sử loài người.

- Những điều kiện tự nhiên, xã hội hình thành các quốc gia cổ đại phương Đông.