Sự ra đời của các tổ chức, cơ sở Đảng cộng sản ở Vĩnh Phúc và những hoạt động đấu tranh bước đầu (1930 - 1935)8:24' 23/9/2009

Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đánh dấu một bước ngoặt vĩ đại, mở ra một trang sử mới trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của dân tộc. Từ khi thành lập, với đường lối cách mạng đúng đắn, Đảng đã tiến hành xây dựng cơ sở Đảng và quần chúng trong các địa bàn của cả nước. Từ đó, Đảng đã từng bước lãnh đạo các phong trào đấu tranh của quần chúng nhân dân từ thấp đến cao. Với truyền thống yêu nước của dân tộc, kết hợp với sự lãnh đạo của một Đảng Mác xít chân chính, phong trào đấu tranh của nhân dân ta đã phát triển mạnh mẽ. Nhận thấy Vĩnh Phúc là nơi có nhiều đồn điền, lại án ngữ các trục đường giao thông quan trọng nên cán bộ của Đảng đã sớm tìm cách bắt rễ vào cơ sở để gây dựng phong trào.

Hai tháng sau khi Đảng ra đời đã có cán bộ về gây dựng cơ sở đầu tiên tại tỉnh Vĩnh Phúc. Các đồng chí cán bộ của Đảng đã bí mật đi sâu vào Vĩnh Yên và một số vùng nông thôn lân cận để tìm hiểu tình hình, từng bước thâm nhập, tuyên truyền và giác ngộ quần chúng. Ngoài những hoạt động bất hợp pháp, còn lợi dụng điều kiện hợp pháp mở rộng công tác tuyên truyền như việc lập hội bóng đá ở Vĩnh Yên. Mục đích của hội không chỉ mang tính chất thể thao đơn thuần mà còn bao hàm ý nghĩa chính trị sâu sắc là tập hợp, giáo dục thanh niên học sinh, chỉ ra cho họ con đường theo Đảng làm cách mạng. Sau này, nhiều người trong số thanh niên, học sinh tham gia hội đó đã được tuyển lựa và kết nạp vào Đoàn thanh niên cộng sản.

Thông qua những hoạt động hợp pháp và bất hợp pháp, chỉ sau một thời gian từ tháng 4 đến tháng 8/1930, các đoàn thể quần chúng của Đảng như Phụ nữ giải phóng, Nông hội đỏ, Thanh niên Cộng sản đoàn đã được xây dựng tại một số địa điểm như Vĩnh Yên, Thanh Vân, Đạo Tú, làng Chùa, Thụy Yên, làng Me (Tam Dương), Bích Đại, Đồng Vệ, Bạch Hạc (Vĩnh Tường), Vĩnh Mỗ (Yên Lạc), Nội Phật (Bình Xuyên), Bàn Giản (Lập Thạch)... Tính đến tháng 8/1930, các tổ chức quần chúng ở Vĩnh Yên cả ở nông thôn và thành thị đã tập hợp được 50 đoàn viên và hội viên. Ngoài những đoàn viên và hội viên chính thức được tuyển lựa và kết nạp, còn có hàng trăm quần chúng cảm tình cũng hăng hái tham gia hoạt động cách mạng. Họ đều là những người thuộc các tầng lớp bần cố trung nông, dân nghèo thành thị đa phần trong số đó đều là thanh niên mới lớn.