Ở phương đông, nhà nước ra đời ven lưu vực các dòng sông lớn ở Châu Á, Châu Phi nên có đắt phù sa maù mỡ, mềm xốp, nước tưới đầy đủ nên công cụ sản xuất chỉ cần làm bằng đồng thau là đã đủ để sản xuất nông nghiệp-> ra đời công cụ bằng sắt muộn-> phát triển chậm mặc dù ra đời sớm nhất thế giới. Phương Tậy nằm ở Bắc biển ĐỊa Trung Hải nên đất canh tác ít, khô cứng-> đòi hỏi công cụ sản xuất bằng sắt->diện tích canh tác mở rộng, nền kinh tế phát triển mạnh (còn do 3 nguyên nhân chính: phương Tây học hỏi những trình độ kĩ thuật của Phương Tây; chế độ chính trị cho phép mọi người cung cấp mọi hiểu biết của mình -> tự do sáng tạo...) -> phương Tây mặc dù ra đời sau nhwung có trình độ khoa học vượt bậc