*quốc gia cổ đại p. đông:

a) đk tự nhiên: _ ra đời trên lưu vực các dòng sông lớn

                        _ thuần lợi: đất đai mềm, tơi xốp, phù sa lớn

                        _ khó khăn: lũ lụt, hạn hán

b) sự phát triển KT: _ ''lấy nghề nông làm gốc'' lúa nước,hoa màu

                               _ chăn nuôi

                               _ thủ công nghiệp: đồ gốm; dệt vải; luyện kim

c) giai cấp xã hội: _ nông dân công xã:chiếm số đông

                            _ quý tộc: vua,quan lại

                            _nô lệ:tầng lớp thấp kém

d)thể chế chính trị: _ được hình thành liên minh các bộ lạc

                               _ do nhu cầu trị thủy

                               _ chống giặc ngoại xâm

e) văn hóa:  365 ngày/1 năm/12 tháng/4 quý/4 mùa ⇒'' nông lịch''

       _ chữ viết: ghi chép và lưu lại kinh nghiệm sản xuất trong nông nghiệp

      _toán học: $\pi$ =3,15→tính toán lại diện tích ruộng bị ngập lụt, xây dựng

     _ kiến trúc: + kim tự tháp- ai cập

                       + vạn lý trường thành - trung quốc

                       + thành ba-bi-lon lưỡng hà

* quốc gia cổ đại p. Tây.

a) thiên nhiên: Hi lạp và Rô ma nằm ở ven biển Bắc Địa Trung Hải, có nhiều đảo và những dãy núi cao từ lục địa ra biển ngăn cách thung lũng này với thung lũng khác.

     _thuận lợi: có biển đẹp đẽ, muôn màu, khí hậu ấm áp, trong lành.hải cảng giao thông đường biển dễ dàng. 

      _ khó khăn: đất đai khô;cứng; đồng bằng ít nhỏ hẹp

b) sản suất: _nông nghiệp: lúa mì,lúa mạch,cây lưu niên(cam,chanh,...)

                  _ thủ công nghiệp: sản xuất rượu nho,vang, dầu oliu

                  _ buôn bán- đi biển-hàng hải

c)giai cấp XH:  chủ nô-nô lệ

d) thể chế chính trị: thể chế dân chủ

e) văn hóa:365 ngày+$\frac{1}{4}$ 

   _chữ viết: hệ thống chữ la-tinh( A,B,C,D,...)

   _ văn học: +Hi lạp: anh hùng ca nổi tiếng của Hô-me là I-li át và Ô đi-xê

                    + Rô ma: xuất hiện nhiều nhà thơ,nhà văn hóa như Lu-cre-xơ

  _ nghệ thuật: + người Hi lạp cổ đại để lại rất nhiều tượng và đền đài đạt tới trình độ tuyệt mĩ

                        + người Rô-ma có nhiều công trình kiến trúc đền đài,trường đấu...oai nghiêm,đồ sộ, hoành tráng và thiết thực.

⇒từ đó ta thấy quốc gia cổ đại p.Tây phát triển hơn quốc gia cổ đại p.Đông