Câu 1:

* Sự thành lập nhà Lý

- Năm 1005, Lê Hoàn mất, Lê Long Đĩnh lên ngôi vua.

- Cuối năm 1009, Lê Long Đĩnh qua đời. Lý Công uẩn lên ngôi vua. Nhà Lý thành lập.

- Năm 1010, Lý Công uẩn đặt niên hiệu là Thuận Thiên, dời đô về Đại La (nay là Hà Nội), đổi tên thành là Thăng Long.

* Bộ máy nhà nước

- Năm 1054, nhà Lý đổi tên nước là Đại Việt.

- Vua là người đứng đầu nhà nước, nắm giữ mọi quyền hành. Vua ở ngôi theo chế độ cha truyền con nối.

- Các chức vụ quan trọng nhà vua đều cử những người thân cận nắm giữ. Giúp vua lo việc nước có các đại thần, các quan văn, võ.

- Ở các địa phương, nhà Lý chia cả nước thành 24 lộ, phủ (ở miền núi gọi là châu), đặt các chức tri phủ, tri châu; giao cho con cháu nhà vua hoặc các đại thần cai quản. Dưới lộ, phủ là huyện, hương và xã.

Luật pháp:

- Năm 1042, nhà Lý ban hành bộ Hình thư, bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta.

- Nội dung: quy định chặt chẽ việc bảo vệ nhà vua và cung điện, xem trọng việc bảo vệ của công và tài sản của nhân dân, nghiêm cấm việc mổ trâu bò, bảo vệ sản xuất nông nghiệp. Những người phạm tội bị xử phạt rất nghiêm khắc.

* Quân đội:

- Gồm hai bộ phận: cấm quân và quân địa phương.

- Thi hành chính sách "ngụ binh ư nông"

- Quân đội gồm quân bộ và thủy quân được kỉ luật nghiêm minh, được huấn luyện chu đáo 

* Đối nội : thực hiện chính sách đoàn kết dân tộc 

* đối ngoại : giữ mối quan hệ hòa hiếu với các nước láng giềng 

 Câu 2 :

Diễn biến:

• Tháng 1/1285, Thoát Hoan cầm đầu 50 vạn quân Nguyên tiến vào nước ta
• Sau một vài trận đánh địch tại biên giới, quân ta đã tiến về Vạn Kiếp, Thăng Long và cuối cùng, rút về Thiên Trường (Hà Nam) để thực hiện kế hoạch “Vườn không nhà trống”.
• Cùng thời điểm đó, Toa Đô dẫn quân từ Chăm-pa đánh ra Nghệ An, Thanh Hóa; quân Thoát Hoan mở cuộc tiến công xuống phía Nam để tiêu diệt quân ta, nhưng thất bại buộc phải rút về Thăng Long và lâm vào tình trạng thiếu lương thực trầm trọng.
• Tháng 5/1285, lợi dụng thời cơ quân địch đang suy yếu, nhà Trần tổ chức phản công đánh tan quân giặc ở nhiều nơi như Tây Kết, Chương Dương, Hàm Tử, Thăng Long.

Kết quả : 50 vạn quân giặc bị giết chết, phần còn lại tháo chạy về nước. Toa Đô bị chém đầu, Thoát Hoan chui ống đồng về nước.

*nguyên nhân :

• Sự đồng lòng của vua tôi nhà Trần, được tất cả các tầng lớp nhân dân ủng hộ và tham gia kháng chiến
• Sự chuẩn bị chu đáo của nhà Trần, tinh thần quyết chí hy sinh của toàn dân, toàn quân ta.
• Đường lối chiến lược đúng đắn, sáng tạo
• Sự lãnh đạo tài tài của các vị tướng nhà Trần, đặc biệt là Trần Quốc Tuấn 

Câu 4 : 

* nội dung 

- về chính trị , ông cải tổ hàng ngũ quan thay thế dần các quan van quan cao cấp do quý tộc nhà Trần nắm giữ bằng những người không phải họ Trần nhưng có tài năng và thân cận với mình 

- về kinh tế tài chính , ông cho ban hành tiền giấy thay tiền đồng , ban hành chính sách hạn điền ,quy định lại biểu thuế đinh , thuế ruộng

- về xã hội , Hồ Quý Ly ban hành chính sách hạn chế số nô tì đc nuôi của các vương hầu , quý tộc và quan lại 

- về văn hóa, giáo dục , Hồ Quý Ly bắt các nhà sư chưa đến 50 tuổi phải hoàn tục , cho dịch sách chữa Hán ra chữ Nôm để dạy cho vua Trần và phi tần , cung nữ . Ông cũng sửa đổi chế độ thi cử , học tập 

- về quân sự , để đề phòng giặc ngoại xâm , ông đã thực hiên biện pháp nhằm tăng cường củng cố quân sự và quốc phòng

* ý nghĩa : 

- giúp cho đất nước thoát khỏi tình trạng khủng hoảng

=> Hồ Quý Ly là 1 nhà cải cách có tài và yêu nước 

- hận chế được ruộng đất tư và mang lại nhiều lợi ích nhưng chưa giải quyết được việc giải phóng thân phận cho các cung nữ , nô tì ,..