Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, chủ nghĩa đế quốc, đứng đầu là Mỹ đã đẩy thế giới vào cuộc “chạy đua vũ trang” và “chiến tranh lạnh”. Đồng hành cùng với hai cuộc chiến vừa “công khai” vừa “lặng lẽ, âm thầm” nhưng vô cùng tàn khốc, quyết liệt đó là “Diễn biến hòa bình” với những thủ đoạn, phương cách tinh vi nhằm thúc đẩy vấn đề “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ Đảng, Nhà nước và Nhân dân, làm cho nội bộ lục đục, mất đoàn kết, gây mơ hồ, hoài nghi về chế độ, về vai trò lãnh đạo của Đảng. Chính sự phân ly giữa người dân và chính quyền các cấp là cơ hội để các thế lực thù địch và các lực lượng “ngầm” từng bước can thiệp sâu, gây ra mâu thuẫn trong nội bộ dẫn đến tha hóa, biến chất chế độ cộng sản; cổ động các phe phái đối lập nổi lên chống phá cách mạng, tiến tới thủ tiêu vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản ở Liên Xô và các nước ở Đông Âu. Việc tìm hiểu nguyên nhân của sự sụp đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước Đông Âu là kinh nghiệm để các Đảng Cộng sản trên thế giới tránh vấp phải “sai lầm của lịch sử”, đặc biệt đối với Việt Nam hiện nay khi vấn đề suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đang diễn ra trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên như Nghị quyết Đại hội XII của Đảng nêu ra là cấp thiết nhằm góp phần tìm ra các giải pháp để giữ vững mục tiêu, lý tưởng, nền tảng tư tưởng của Đảng và sự trường tồn của dân tộc.

- Từ cuối năm `70` đến đầu những năm `80` của thế kỉ `X X` các nước Đông Aau lâm vào khủng hoảng kinh tế chính trị gay gắt.

- Tới cuối `1988` khủng hoảng lên đỉnh cao.

- Cuối năm `1989` chế độ xã hội chủ nghĩa các nước đông âu sụp đổ.

- $28/6/1991$ khói SEV ngừng hoạt động.

- $1/7/1991$ khối Vac-sa-va giải thể.

`=>` Kết thức sự tồn tại của hệ thống xã hội chủ nghĩa.