Cùng với Thượng hoàng Trần Thừa và Thái sư Trần Thủ Độ, Trần Thái Tông đã tiến hành cải tổ luật pháp, hành chính, đồng thời khuyến khích nông, thương nghiệp và phát triển nền giáo dục Tam giáo đồng nguyên. Ông cũng xây dựng quân đội mạnh và ngăn chặn quân Chiêm Thành cướp phá mạn phía Nam. 

Vua Trần Thái Tông không những là một minh quân có tài trị nước biết thắng thù trong giặc ngoài, đã tạo dựng cơ sở vững chắc cho sự hưng thịnh của vương triều Trần, nhà vua còn là một nhà thiền học xuất sắc, đặt nền móng cho thiền phái Trúc Lâm Việt Nam, là một thi sĩ, một tác gia Hán - Nôm tiêu biểu của dân tộc Việt Nam. Trần Thái Tông đã để lại rất nhiều tác phẩm Phật học có giá trị lớn, khoáng đạt khí chất nhà thiền, như Thiền Tông Chỉ Nam, Kim Cương Tam-muội Kinh Chú Giải, Lục Thời Sám Hối Khoa Nghi, Bình Đẳng Lễ Sám Văn, Khóa Hư Lục, Thi Tập.