Điểm thuận lợi hoặc không thuận lợi cúng ở trong đó

 

 

1. Về kinh tế:

Phương Đông: 


Phương Tây:
+ Có Địa Trung Hải là nơi giao thông, giao thương thuận lợi.
+ Phần lớn lãnh thổ là núi và cao nguyên.
+ Đất canh tác không màu mỡ.
+ Kinh tế thủ công nghiệp và thương nghiệp phát đạt.

2. Về xã hội:


Ở phương Tây: 3 giai cấp.
Chủ nô: rất giàu có thế lức kinh tế, chính trị.
Bình dân: Dân tự do có nghề nghiệp, tài sản, tự sinh sống bằng lao động của bản thân.
Nô lệ: lực lượng lao động đông đảo, sản xuất chủ yếu và phục vụ các nhu cầu của đời sống, hoàn toàn lệ thuộc vào người chủ mua mình, không có chút quyền lợi nào.

3. Về Chính trị
Phương Tây: Chế độ dân chủ, chính quyền thuộc về các công dân. Đại hội công dân bầu và cử ra các cơ quan nhà nước, quyết định mọi công việc nhà nước (tính chất dân chủ rộng rãi).
Thể chế dân chủ ở các quốc gia cổ đại phương tây dựa trên sự bóc lột hà khắc với nô lệ cho nên chỉ là nền chuyên chính ccuar chủ nô, dân chủ chủ nô. 

--------

-----++--------

--- 

Lập sơ đồ.

Nội dung so sánh

 

Các quốc gia cổ đại phương Đông

 

Các quốc gia cổ đại phương Tây

 

Điều kiện tự nhiên

 

- Ven các con sông lớn, có đồng bằng phù sa màu mỡ, tơi xốp thuận lợi cho phát triển nông nghiệp

 

- Nguồn nước dồi dào đủ cho việc sản xuất và nước dùng trong sinh hoạt, cung cấp nguồn thủy sản và là đường gia thông quan trọng của đất nước

 

- Có bờ biển dài, nhiều vũng vịnh sâu và kín gió, thuận tiện cho giao thông đường biển

 

- Đất đai thích hợp để trồng nho, ôliu

 

Kinh tế

 

- Nền kinh tế nông nghiệp là chủ yếu, gắn liền với công tác thủy lợi

 

 

 

- Nền kinh tế công thương, mậu dịch hàng hải phát triển , giữ vai trò chủ đạo

 

- Ngành nông nghiệp là thứ yếu

 

Thể chế chính trị

 

Chế độ chuyên chế cổ đại hay nhà nước quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền

 

Bộ máy nhà nước là bộ máy của quý tộc, chủ nô mang tính dân chủ chủ nô hay cộng hòa quý tộc

 

Xã hội

 

Có hai giai cấp thống trị (vua, quý tộc, quan lại) và bị trị(nông dân, thợ thủ công, nô lệ) -> đối kháng nhau

 

Có hai giai cấp cơ bản và đối kháng nhau: chủ nô và nô lệ

 

Thành tựu văn hóa tiêu biểu

 

- Sáng tạo ra nông lịch (1 năm có 365 ngày, 12 tháng)

 

- Sáng tạo ra chữ tượng hình, tượng ý

 

- Toán học: tính được số pi =3,16; các công thức tính dện tích hình tròn, tam giác…; phát minh ra số 0

 

- Kiến trúc: xây dựng Kim tự tháp ở Ai Cập , thành Babilon ở Lưỡng Hà…

 

- Sáng tạo ra lịch

 

- Hệ chữ cái Latinh

 

- Số La Mã

 

- Toán học: các định lí nổi tiếng: Ta lét, Pitago,…

 

- Văn học: các tác phẩm nổi tiếng như Iliat và Ôđixê

 

- Nghệ thuật: Tượng nữ thần Atena, đấu trường Rô ma, tượng thần vệ nữ Milo…

 

=> Điểm tiến bộ: so với thời kì trước thì đời sống kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa của con người được cải thiện, tiến bộ hơn. Những hiểu biết khoa học đã có từ hàng nghìn năm trước từ thời cổ đại phương Đông, đến thời kì các nước cổ đại phương Tây những hiểu biết đó đã trở thành khoa học, Toán học đã vượt lê trên việc ghi chép và giải các bài riêng biệt, những thành tựu văn hóa của các quốc gia phương Đông và phương Tây vẫn còn tồn tại, được áp dụng trong thực tế cuộc sống hiện nay (Toán học, lịch, kiến trúc…)

 

 

 

- Địa điểm: ở lưu vực những dòng sông lớn, có đất đai màu mỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho nghề nông trồng lúa nước. 

- Thời gian: từ cuối thiên niên kỷ IV đến đầu thiên niên kỷ III TCN.

- Tên gọi các quốc gia: Ai Cập (Sông Nin), Trung Quốc (Sông Trường Giang và Hoàng Hà), Ấn Độ (Sông Hằng và sông Ấn), Lưỡng Hà (Sông Ti-gơ-rơ và sông Ơ-phơ-rat).

Xã hội

- Nhà nước cổ đại phương Đông gồm 3 tầng lớp:

+ Nông dân công xã: chiếm đa số, là lực lượng sản xuất chính làm ra sản phẩm cho xã hội.

+ Quý tộc quan lại: có nhiều của cải và quyền thế. Đứng đầu là vua: nắm mọi quyền hành.

+ Nô lệ: thân phận hèn kém, phụ thuộc vào quý tộc.

=> Do bị bóc lột nặng nề, nô lệ và dân nghèo thường xuyên nổi dậy đấu tranh.

Thể chế nhà nước

- Nhà nước cổ đại phương Đông tổ chức theo: chế độ quân chủ chuyên chế cổ đại. Đứng đầu là vua, có quyền hành cao nhất, từ việc đặt pháp luật, chỉ huy quân đội, xét xử người có tội... Giúp việc cho vua là bộ máy hành chính từ trung ương đến địa phương.

- Vua còn được coi là người đại diện của thần linh, Trung Quốc gọi vua là Thiên tử, Ai Cập là Pha-ra-ông, Lưỡng Hà là En-si.

- Mỗi nhà nước đều có luật pháp bảo vệ cho quyền lợi giai cấp thống trị trong nhà nước đó, tiêu biểu là bộ luật Hamurabi ở Lưỡng Hà.

- Địa điểm: trên 2 bán đảo Ban-căng và I-ta-li-a.

+ Đây là khu vực có nhiều hải cảng, do vậy hoạt động ngoại thương phát triển mạnh, việc buôn bán diễn ra sôi nổi với các khu vực khác như Lưỡng Hà, Ai Cập.

+ Đất đai ở đây không thuận lợi cho việc trồng lúa, cư dân Hi Lạp và Rô-ma trồng các loại cây như nho, ô liu, làm đồ thủ công, đồ gốm, nấu rượu nho... phát triển.

=> Nền kinh tế chính là thủ công nghiệp và thương nghiệp, đặc biệt là ngoại thương.

- Thời gian: khoảng đầu thiên niên kỷ I TCN.

Xã hội

- Trong xã hội có 2 giai cấp cơ bản:

+ Chủ nô: có quyền lực, giàu có và bóc lột nô lệ. Họ chỉ hoạt động trong lĩnh vực chính trị, văn hóa nghệ thuật, có cuộc sống nhàn hạ, sung túc.

+ Nô lệ: lực lượng lao động chính trong xã hội, làm việc cực nhọc trong các trang trại, bị đối xử tàn tệ và là tài sản riêng của chủ nô, bị xem như “công cụ biết nói”.

- Do tình trạng bóc lột, bạo hành nặng nề, nô lệ liên tục nổi dậy đấu tranh (tiêu biểu cuộc khởi nghĩa của Xpac-ta-cut năm 71 - 73 TCN).

 Thể chế nhà nước

-  Nhà nước các quốc gia cổ đại phương Tây tổ chức theo chế độ chiếm hữu nô lệ. Đó là chế độ mà trong xã hội có 2 giai cấp chính: chủ nô và nô lệ.