1.Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng 

Trái nghĩa : đen - sáng

-> Tác dụng : nhấn mạnh rằng gần ngừoi xấu , ta sẽ dễ trở nên xấu xa , gần người tốt ta sẽ càng trở nên tốt đẹp 

2.Thất bại là mẹ thành công

Trái nghĩa : thất bại - thành công

-> Tác dụng : nhấn mạnh rằng cuộc đời này là một chuỗi thất bại và thành công. Quan trọng là cách ta đón nhận thất bại, rút ra kinh nghiệm, để gặt quả ngọt thành công trong cuộc sống 

3. Trẻ chăng tha, già chẳng thương

Trái nghĩa : trẻ- già

-> Tác dụng : chỉ sự độc ác , tàn nhẫn 

4. Kính trên nhường dứoi

Trái nghĩa : trên - dứoi

-> Tác dụng : thể hiện sự lễ phép , đạo lí đối nhân xử thế của con người 

5. Chị ngã em nâng

Trái nghĩa : ngã - nâng

-> Tác dụng : chỉ tình cảm yêu thương, gắn bó của mọi người trong gia đình 

6. Cá lớn nuốt cá bé

Trái nghĩa : lớn - bé

-> Tác dụng : thể hiện sự bắt nạt , chèn ép 

Những câu thành ngữ có chứa cặp từ trái nghĩa là:

-chết vinh còn hơn sống nhục

-kính trên nhường dưới

-ba chìm bảy nổi

-ở hiền gặp lành

-ở ác gặp dữ

Tác dụng của các cặp từ đó là:

Nhấn mạnh tính chất cao cả và ý nghĩa của các câu thành ngữ, tục ngũ trong câu đông thời nhấn mạnh ý chính >.<