• Nội dung: Kim Lân đã miêu tả chân thực, sắc sảo diễn biến tâm trạng ông Hai. Qua đó, nhà văn đã khám phá những nét đẹp nổi bật trong tâm hồn người nông dân Việt Nam:
• Chất phác, nồng hậu, yêu thiết tha quê hương, đất nước.
• Lòng nhiệt tình ủng hộ cách mạng, ủng hộ kháng chiến.
• Nghệ thuật:
• Lối kể chuyện giản dị, tự nhiên, ngôn ngữ mang tính khẩu ngữ.
• Ngòi bút phân tích tâm lí sắc sảo.
• Kết hợp hài hòa ngôn ngữ độc thoại, đối thoại.
• Hình ảnh, chi tiết giàu sức gợ

Trong đôi mắt hồn nhiên, trong trái tim non nớt của em , xã hội thời nay thật đáng sợ. Em sợ phải bước ra khỏi nhà, nghe lời xì xào các bác hàng xóm nói em tự kỉ. Em sợ đến lớp bị các bạn trêu chọc , bắt nạt . Em sợ nghe cô giáo la, em sợ bố mẹ mắng , em sợ lắm, em rất sợ. Em chỉ muốn được yên tĩnh , được ở trong căn phòng nhỏ, nghe nhịp tim nhẹ nhàng đập , qua khung cửa sổ cũ kĩ ngăm ánh nắng đến rồi lại đi, tận hưởng những làn gió dịu đang cuối thu thôi. Em sợ cái xã hội ngoài kia lắm, nó ồn ào, nó bộn bề, nó không hiểu em . Em ghét nó!