(1) Trong bài thơ “Ông đồ”, nhà thơ Vũ Đình Liên đã gợi cho ta một cái nhìn vô cùng sâu sắc, thấm thía về một thời lụi tàn của ông đồ qua hai câu thơ: “Lá vàng rơi trên giấy/ Ngoài giời mưa bụi bay”. (2) Thật vậy, trong hai dòng thơ này, nhà thơ đã sử dụng bút pháp tả cảnh ngụ tình đầy sức gợi cảm, là minh chứng cho thời tàn lụi của thầy đồ, sự thất thế của một lớp người đã từng có công trong thời kì xưa cũ. (3) Trong đó, hình ảnh “lá vàng” luôn gợi cho ta nhớ về những sự phai tàn, héo úa, sự buồn bã tê tái của tiết trời thu. (4) Vậy cớ sao lại xuất hiện hình ảnh ấy vào mùa xuân? (5) Phải chăng khi viết câu thơ “Lá vàng rơi trên giấy”, tác giả đã ẩn ý nhắc ta rằng thời tàn của ông đồ đã đến, phải chăng đây chính là sự kết thúc cho một thời huy hoàng của lớp nhà nho xưa. (6) Chẳng những thế, “Ngoài giời mưa bụi bay”, mưa bụi vào mùa xuân thì phơi phới, luôn đem cho ta cảm giác vui vẻ, phấn khởi, thế mà, trái lại, “mưa bụi bay” trong câu văn này lại gợi tả cho ta về một cảnh tượng u uất đến thê lương, u uất đến tê buốt. (7) Mưa không ướt áo nhưng lại thấm thía đến tận xương tủy, thấm đến khó tả. (8) Thật không ngoa khi nói, hai hình ảnh về chiếc “lá vàng” và “mưa bụi bay” đã tạo nên một bức tranh với gam màu não nề, lạnh lẽo, buồn tẻ. (9) Giữa dòng đời hối hả, vội vàng, ta thấy hình ảnh một thầy đồ ở một góc khuất, ngồi một mình, ngồi lặng lẽ, ngán ngẩm, mặc cho lá vàng rơi, mặc cho ngoài “giời” mưa bụi bay. (10) Và chính hình ảnh này cũng ngầm khẳng định sự nuối tiếc, thương cảm, sự hoài niệm của nhà văn đối với ông đồ, với “cái di tích tiều tụy đáng thương của một thời tàn”. (11) Tóm lại, qua hai câu thơ này, tác giả đã diễn tả vô cùng thành công nỗi bẽ bàng, buồn tủi của ông đồ, cũng là của một lớp nhà Nho lúc bấy giờ