Giải thích nguyên nhân sinh ra hiện tượng sóng biển, thủy triều, phân bố của dòng biển nóng, lạnh trong biển và đại dương:

- Sóng biển: Nguyên nhân chủ yếu tạo nên sóng là gió. Gió thổi nước biển dao động theo chiều thẳng đứng, từ đó hình thành nên những cơn sóng.

Gió càng mạnh → sóng càng to.

- Thủy triều là hiện tượng dao động thường xuyên, có chu kì của các khối nước trong các biển và đại dương, do ảnh hưởng sức hút của Mặt Trăng, Mặt Trời. Do lực hút của Mặt Trăng (chủ yếu) nên hút một khối lượng nước lên và tạo một chỗ nước "phình" ra, đó được gọi là thủy triều. Mặt khác, qua tâm của trái đất, đối diện với chỗ nước đó sẽ có thêm 1 chỗ nước "phình" ra giống hệt vậy. Thủy triều này do lực ly tâm sinh ra để đối trọng lại lực hấp dẫn của mặt trăng, tạo nên thế cân bằng.

- Phân bố của dòng biển nóng, lạnh (tham khảo hình 16.4, sách giáo khoa địa lí 10/ trang 61):

+ Dòng biển nóng: Thường phát sinh ở hai bên Xích đạo chảy theo hướng Tây, gặp lục địa chuyển hướng chảy về phía cực.

+ Dòng biển lạnh: Xuất phát từ vĩ tuyến `30 – 40^o` thuộc khu vực gần bờ Đông của các đại dương rồi chảy về phía Xích đạo.

* Trang 59,61/ sách giáo khoa địa lí 10

Giải thích vai trò của biển và đại dương:

- Là mỏ khoáng sản khổng lồ cho ngành công nghiệp. Hiện nay, người ta ước tính  trữ lượng dầu mỏ ở biển và đại dương khoảng 21 tỉ tấn, khí tự nhiên khoảng 14 nghìn tỉ mét khối,... Người ta còn tìm được vô số mỏ khoáng sản khổng lồ, trong đó có nhiều loại khoáng sản cực kuf giá trị đối với ngành công nghiệp như: dầu khí, than đá, quặng Apatit, quặng Titan,...

- Cung cấp nhiều loài thực phẩm. Hiện nay, thực phẩm biển đóng cai trò cực kỳ quan trọng với Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung. Hải sản không chỉ là thực phẩm con người ăn để bổ sung vitamin B,D, omega-3, protein,... cho cơ thể hoạt động mà còn là nguồn lợi nhuận xuất khẩu để phát triển kinh tế.

- Thủy triều còn là nguồn năng lượng vô tận của nhiều quốc gia, công suất lí thuyết của năng lượng thủy triều ước tính khoảng 1 tỉ kW, có thể dùng để cung cấp điện cho nhiều nước trên thế giới. Nếu xây dựng được các nhà máy thủy điện thu để xử lí năng lượng thì có thể thu được rất nhiều lợi nhuận thông qua việc "mua, bán điện".

- Một số luồng gió từ biển và đại dương vào, chúng sẽ mang theo các luồng khí ẩm, từ đó hình thành nên mây, tạo ra mưa, mưa nhiều thì cây cối sẽ xanh tốt, từ đó, cây lọc không khí khiến cho không khí trong lành hơn, tô điểm cho phong cảnh.

- Biển là nơi nghỉ dưỡng, du lịch hấp dẫn. Hiện nay, nhu cầu dịch vụ của con người ngày càng tăng lên, và biển sẽ là 1 trong những điểm đến hấp dẫn của các du khách. Tại các bãi biển, nhiều cơ sở dịch vụ, hàng quán mọc lên để phục vụ yêu cầu của du khách. Tại nhiều địa phương, biển cũng được phát triển thành khu du lịch để đón khách hàng năm. Do đó, biển cũng là 1 nguồn thu lợi nhuận cho sự phát triển ngành dịch vụ các nước.

- Biển và đại dương là tuyến đường qua lại giữa các nước, châu lục trên thế giới. Theo thông số thống kê, người ta ước tính vận tải đường biển chiếm hơn `3/4` khối lượng hàng hóa trao đổi trên thế giới. Bằng đường biển, có thể dễ dàng trao đổi các mặt hàng như thủy sản, nhiên liệu,... hoặc vận chuyển các sản phẩm xuất - nhập khẩu, thu lại nguồn lợi cao. Do đó, biển đóng vai trò là yếu tố hàng đầu trong việc buôn bán quốc tế. Cũng có thể phát triển thành tuyến đường đi lại cho người dân các nước mà không phải dùng đường bộ hay đường bay.

⇒ Với những lí do trên, biển và đại dương có vai trò cực kỳ quan trọng trong đời sống và sản xuất của con người cũng như toàn thể sinh vật trên thế giới.

`-` Nguyên nhân xảy ra sóng biển:

`->` Chủ yếu là do gió. Gió càng lớn thì sóng càng to.

`-` Nguyên nhân xảy ra thủy triều:

`->` Được hình thành nhờ sức hút của Mặt Trăng, Mặt Trời.

`-` Sự phân bố của dòng biển nóng, lạnh trong biển và đại dương:

`-> (1)` Các dòng biển nóng thường phát sinh ở hai bên Xích đạo, chảy về hướng tây, gặp lục địa chuyển hướng chảy về phía cực.

     `(2)` Các dòng biển lạnh xuất phát từ khoảng vĩ tuyến `30-40°` thuộc khu vực gần bờ đông của đại dương chảy về phía Xích đạo, hợp với dòng biển nóng tạo thành những vòng lưu vực của các đại dương ở từng bán cầu. Ở vĩ độ thấp hướng chảy của các vòng hoàn lưu ở bán cầu Bắc theo chiều kim đồng hồ, ở bán cầu Nam theo chiều ngược lại,

`-` Ở bán cầu Bắc còn có những dòng biển lạnh xuất phát từ vùng cực men theo bờ Tây các đại dương chảy về phía Xích đạo.

`-` Các dòng biển nóng và lạnh đối xứng nhau qua bờ các đại dương.

`-` Ở vùng gió mùa thường xuất hiện các dòng biển đổi chiều theo mùa.

Vai trò của biển và đại dương:

`->` Điều hòa khí hậu của Trái Đất, là nguồn tài nguyên phong phú.