1 . Tâm trạng của ông Hai trước khi nghe tin dữ :
* Nhớ làng 

- Lại nghĩ về cái làng 
- Những ngày cùng làm việc với anh em 

- Lòng ông nao nức 

- Muốn về làng 

- Chao ôi ông nhớ làng quá 
* Niềm vui trước tin thắng trận của quân ta 
- Một em nhỏ bơi ra giữa hồ Hoàn Kiếm cắm quốc kì lên tháp Rùa 
- Anh Trung đội trưởng giết được 7 tên giặc 
=> ông Hai có tình yêu làng yêu nước sâu sắc . Ở khu tản cư nhưng ông vẫn luôn hướng về làng Chợ Dầu của mình , vẫn luôn nghe ngóng những tin tức kháng chiến 
2 . Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng Chợ Dầu Việt gian theo giặc 

a) Khi nghe tin 
- Người đàn bà : cả làng chúng nó Việt gian theo Tây 

- Tâm trạng của ông Hai : 

+ nghẹn ắng 

+ da mặt tê rân rân 

+ tưởng không thể thở được 

+ giọng lạc hẳn đi 
+ đánh trống lảng ra về 
=> khi nghe tin dữ : sửng sốt , đau buồn , tức giận , nhục nhã 
b) Khi về nhà 
- Nằm vật ra gường 

- Nước mắt giàn ra 

- Rít lên : nhục nhã thế này

- Đấu tranh tâm lí : + bảo vệ làng 

                                + hàng loạt câu hỏi hiện ra trong đầu ông : sao lại có tin như vậy 

Trò chuyện với vợ 

- cộc loccs , tức giận : gì -> biết rồi !

- ông nín thở trằn trọc không ngủ được 

c) Những ngày sau 
- 3-4 ngày sau : không bước chân ra ngoài 
- nghe ngóng

- chột dạ 

- xấu hổ , tủi nhục 

- suy nghĩ 

+ hay là về làng 

+ về làm gì nữa 

=> tình yêu nước rộng lớn , bảo trùm lên tình cảm langf quê nhưng không vì thế mà bỏ làng mình 

d) Khi trò chuyện với con út 
- ông hỏi con :

+ con ai , nhà ở đâu , ủng hộ ai 

- con trả lời : 

+ con thầy u , làng Chợ Dầu , cu HCM muôn năm 
=> tự nhủ với chính mình 

3 . Tâm trạng sau khi nghe tin được cải chính 
- Tâm trạng :

+ vui sướng tươi vui rạng rỡ , mắt hấp háy 
+ chia quà cho các con 
- Tự hào : đi khoe với tất cả mọi người 

+ nhà bị đốt nhẵn là minh chứng cho sự trong sạch 

+ làng chợ Dầu không Việt gian theo giặc 

=> tình yêu quê hương trong ông Hai đã mở rộng hòa quyện trong tình yêu đất nước lí tưởng cách mạng 

Tâm trạng ông được chia ra thành 3 diễn biến
1.Ông Hai ở nơi tản cư trước khi nghe tin là Chợ Dầu theo giặc(Tâm trạng phấn khởi khoe về làng của ông)
2.Tâm trạng của ông khi nghe tin làng chợ dầu theo giặc(Bất ngờ,sốc,xấu hổ tủi nhục khi nghe tin làng của ông theo Việt gian
3. Tâm trạng của ông khi nghe được tin làng chợ dầu được cải chính(Vui vẻ,vui sướng từ tủi nhục ông lại trở nên lạc quan yêu đời )