Dựa trên những thành tựu khoa học của thời đại lúc đang sinh sống, Engels đã phân chia vận động thành 5 hình thức cơ bản (xếp từ đơn giản đến phức tạp). Đó là:

Vận động cơ học (là sự di chuyển vị trí của các vật thể trong không gian).

Vận động vật lý (tức sự vận động của các phân tử, các hạt cơ bản, vận động điện tử, các quá trình nhiệt điện, v.v.).

Vận động hóa học (vận động của các nguyên tử, các quá trình hóa hợp và phân giải các chất).

Vận động sinh học (trao đổi chất giữa cơ thể sống và môi trường).

Vận động xã hội (sự thay đổi, thay thế các quá trình xã hội của các hình thái kinh tế - xã hội).

Có 5 hình thức vận động cơ bản đó là: -

- Vận động cơ học

- Vận động vật lý

- Vận động hóa học

- Vận động sinh học