Là nước thu lợi từ chiến tranh thế giới thứ nhất, trong những năm 1914 – 1918 nền kinh tế Nhật Bản có những chuyển biến tích cực, là giai đoạn phát triển nhất của Nhật Bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới

Về kinh tế

Có thể thấy, Nhật Bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới, cụ thể là trong những năm đầu sau chiến tranh 1918 – 1923 có những nét nổi bật về kinh tế như sau:

Công nghiệp: Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 – 1918), Nhật Bản có nhiều lợi thế để phát triển kinh tế công nghiệp:

• Nhật Bản không bị chiến tranh tàn phá như nhiều nước châu Âu khác.
• Lợi dụng các nước châu Âu đang có chiến tranh, Nhật tranh thủ sản xuất xuất khẩu hàng hóa.
• Sản xuất công nghiệp của Nhật tăng trưởng nhanh chóng.

Biểu hiện là từ những năm 1914 – 1919, sản lượng công nghiệp Nhật tăng gấp 5 lần, tổng giá trị xuất khẩu gấp 4 lần, dự trữ vàng và ngoại tệ tăng gấp 6 lần. Năm 1920 – 1921 Nhật Bản lâm vào khủng hoảng:

• Sự tồn tại của tàn dư phong kiến đã kìm hãm  sự phát triển của kinh tế nông nghiệp, giá cả lương thực, thực phẩm vô cùng đắt đỏ.
• Nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng là do dân số tăng quá nhanh, thiếu nguyên liệu sản xuất và thị trường tiêu thụ, sự mất cân đối giữa nền công nghiệp và nông nghiệp, đặc biệt là do trận động đất năm 1923 ở Tokyo.

Về xã hội

Nhật Bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới, cụ thể trong những năm đầu sau chiến tranh 1918 – 1923 có những nét nổi bật về xã hội như:

Đời sống của người lao động được cải thiện nhưng không đáng kể, người dân vẫn gặp nhiều khó khăn do thiên tai, đói nghèo. Các phong trào đấu tranh của công nhân và nông dân bùng nổ:

• Tiêu biểu là các cuộc đấu tranh đánh chiếm kho gạo của quần chúng nhân dân năm 1918 hay còn gọi là cuộc “bạo động lúa gạo”, phong trào này đã thu hút 10 triệu người tham gia.
• Phong trào bãi công của công nhân diễn ra sôi nổi và ngày càng lan rộng; trên cơ sở đó vào tháng 7/1922, Đảng Cộng sản Nhật  Bản được thành lập để lãnh.

I – NƯỚC MĨ NHỮNG NĂM 1918 – 1929
1- Tình hình kinh tế
* Trong những năm 20 của thế kỉ XX kinh tế Mĩ bước vào thời kì phồn vinh:
a) Nguyên nhân:
+ Mĩ là nước thắng trận, thu lợi từ chiến tranh
+ Không bị ảnh hưởng từ chiến tranh.
+ Mĩ từ con nợ trở thành chủ nợ của châu Âu nhờ việc bán vũ khí và hàng hóa
- Nguyên nhân khách quan:
- Nguyên nhân chủ quan:
+ Mĩ chú trọng ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất.
I – NƯỚC MĨ NHỮNG NĂM 1918 – 1929
1- Tình hình kinh tế
* Trong những năm 20 của thế kỉ XX kinh tế Mĩ bước vào thời kì phồn vinh:
b) Biểu hiện:
+ Đứng đầu thế giới về sản xuất ô tô, thép, dầu hỏa  Ông vua ô tô của thế giới.
+ Năm 1923 - 1929 sản lượng công nghiệp tăng 69%, năm 1929 sản lượng công nghiệp Mĩ chiếm 48% sản lượng công nghiệp thế giới.
+ Năm 1929 nắm trong tay 60% dự trữ vàng của thế giới  Chủ nợ thế giới.
I – NƯỚC MĨ NHỮNG NĂM 1918 – 1929
1- Tình hình kinh tế
c) Hạn chế:
+ Không có kế hoạch dài hạn cho sự cân đối giữa sản xuất và tiêu dùng


+ Nhiều ngành sản xuất chỉ sử dụng 60 đến 80% công suất vì vậy nạn thất nghiệp xảy ra.
+ Sự phát triển không đồng bộ giữa các ngành công nghiệp, giữa công nghiệp và nông nghiệp
I – NƯỚC MĨ NHỮNG NĂM 1918 – 1929
2- Tình hình chính trị - Xã hội
a) Chính trị:
- Giới cầm quyền Mĩ đề cao sự phồn vinh của nền kinh tế, ngăn chặn công nhân đấu tranh, đàn áp những tư tưởng tiến bộ
- Nắm quyền Tổng thống là ông Herbert Hoover - người của Đảng Cộng hòa.
- Người lao động luôn phải đối phó với nạn thất nghiệp, bất công, đời sống cực khổ.
b) Xã hội:
Phong trào đấu tranh của công nhân nổ ra sôi nổi
 tháng 5/1921 Đảng Cộng sản Mĩ thành lập
- Nạn phân biệt đối sử đối với người Châu Âu và Châu Á ở Mĩ
- Mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và vô sản
><
II- NƯỚC MĨ TRONG NHỮNG NĂM 1929 - 1939
1. Cuộc khủng hoảng kinh tế (1929 - 1939) ở Mĩ
a) Nguyên Nhân:
+ Do sản xuất ồ ạt, chạy theo lợi nhuận của các nước tư bản
+  Sức mua giản sút vì quần chúng quá nghèo khổ

 Mất cân bằng về cung cầu (cung cao hơn cầu)
 khủng hoảng kinh tế thừa.
II- NƯỚC MĨ TRONG NHỮNG NĂM 1929 - 1939
1. Cuộc khủng hoảng kinh tế (1929 - 1939) ở Mĩ
b) Diễn biến:
+ Khủng hoảng diễn ra từ tháng 10/1929 bắt nguồn tại Mĩ trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng, sau đó lan sang các ngành kinh tế khác, rồi nhanh chóng lan rộng ra toàn thế giới
+ Đến năm 1932 khủng hoảng đạt đến đỉnh cao nhất.
29/10/1929 thị trường chứng khoán New York tan vỡ
II- NƯỚC MĨ TRONG NHỮNG NĂM 1929 - 1939
1. Cuộc khủng hoảng kinh tế (1929 - 1939) ở Mĩ
c) Hậu quả:
- Trong lĩnh vực kinh tế:
+ Đồng tiền mất giá  Lạm phát mạnh
+ Sản lượng công nghiệp giảm sút nghiêm trọng
+ Kinh tế Mỹ bị tàn phá nặng nề
+ Hàng loạt nhà máy, doanh nghiệp, ngân hàng , cửa hàng đóng cửa, nông dân mất  ruộng đất, lang thanh nghèo đói
Người dân vây quanh các ngân hàng chờ rút tiền trong khi nhiều ngân hàng đã rơi vào tình trạng khủng hoảng
II- NƯỚC MĨ TRONG NHỮNG NĂM 1929 - 1939
1. Cuộc khủng hoảng kinh tế (1929 - 1939) ở Mĩ
c) Hậu quả:
- Trong lĩnh vực chính trị - xã hội:
 Chính trị bất ổn, xã hội rối loạn với các cuộc đấu tranh, biểu tình triền miên
+ Mâu thuẫn giữa giai cấp tư bản và vô sản, giữa người nông dân và địa chủ cực kỳ gay gắt  cuộc bạo loạn xảy ra khắp nơi
+ Hàng ngàn người thất nghiệp
+ Nội bộ nước Mĩ lục đục, rối loạn
+ Nạn đói hoành hành khắp nơi
Biểu đồ về tỉ lệ thất nghiệp ở Mĩ (1920-1946)
Dòng người thất nghiệp ở Mĩ năm 1930
Công nhân Mĩ biểu tình ở New York
II- NƯỚC MĨ TRONG NHỮNG NĂM 1929 - 1939
2- Chính sách mới của tổng thổng Mĩ Ru-dơ-ven
II- NƯỚC MĨ TRONG NHỮNG NĂM 1929 - 1939
2- Chính sách mới của tổng thổng Mĩ Ru-dơ-ven
Cuối năm 1932, để cứu vãn tình hình, Tổng thống Ru-dơ-ven đã thực hiện một hệ thống các chính sách biện pháp của nhà nước trên các lĩnh vực kinh tế - tài chính và chính trị - xã hội được gọi chung là Chính sách mới
II- NƯỚC MĨ TRONG NHỮNG NĂM 1929 - 1939
2- Chính sách mới của tổng thổng Mĩ Ru-dơ-ven
a) Nội dung của chính sách mới:
 Thực chất của chính sách mới: Nhà nước dùng sức mạnh và biện pháp để điều tiết kinh tế, giải quyết các vấn đề chính trị xã hội  vai trò của nhà nước được tăng cường.
II- NƯỚC MĨ TRONG NHỮNG NĂM 1929 - 1939
2- Chính sách mới của tổng thổng Mĩ Ru-dơ-ven
b) Kết quả của chính sách mới:
+ Giải quyết việc làm cho người thất nghiệp, xoa dịu mâu thuẫn xã hội.
+ Thu nhập quốc dân tăng liên tục từ sau 1933.
 Đưa nước Mĩ thoát khỏi khủng hoảng, góp phần duy trì chế độ dân chủ tư sản ở Mĩ
II- NƯỚC MĨ TRONG NHỮNG NĂM 1929 - 1939
2- Chính sách mới của tổng thổng Mĩ Ru-dơ-ven
c) Chính sách đối ngoại:
 + Năm 1934, thực hiện chính sách “láng giềng thân thiện” với các nước Mĩ-la-tinh
 Xoa dịu các cuộc đấu tranh chống Mĩ và củng cố vị trí của Mĩ tại khu vực
+ Trung lập với các xung đột quân sự ngoài châu Mĩ
 Khuyến khích chủ nghĩa phát xít tự do hành động, gây ra chiến tranh thế giới thứ II
+ Tháng 11/1933 chính thức công nhận và đặt quan hệ ngoại giao với Liên Xô (trên thực tế vẫn giữ lập trường chống cộng sản)
II – Bài học rút ra từ cuộc khủng hoảng kinh tế năm 1929 - 1933
Không thể rút ra được một bài học cụ thể nào, nhưng có một bài học đắt giá để nhận diện khủng hoảng kinh tế sắp đến là một xã hội từ người nghèo đến nhà giàu đều muốn tham gia chứng khoán để làm giàu lên nhanh chóng  Quả bóng kinh tế đang to dần  Khủng hoảng kinh tế sắp diễn ra

C1:Khủng hoảng kinh tế thế giới giáng đòn nặng nề vào kinh tế Nhật 

-giới cầm quyền Nhật chủ trương quân sự hóa, đất nc phát động chiến tranh xâm lược để thoát khỏi khùng hoảng 

 Bảng "Tấu thỉnh" của thủ tướng Ta-NA-CA 1927 vs kế hoạch chiếm Trung Quốc, châu á và toàn thế giới 

-)9/1913 xâm lược đông bắc Trung Quốc trở thành lò lửa chiến tranh châu á hoàn thành 

Trong thập niên 30 ở nhật diễn ra quá trình phát xích 

Giai cấp công nhân, nông dân, binh sĩ tiến hành đấu tranh lm chậm quá trình phát xích ở Nhật 

C2

Cuối 10/1929,Mĩ lâm vào khủng hoảng kinh tế tài chính bị chấn động giữ giội 

+1932 sản xuất công nghiệp giảm 2 lần so vs 1929

+75% dân trại bị phá sản 

+ hàng trục triệu người thất nghiệp 

Để đưa nc Mĩ thoát khỏi khùng hoảng tổng thống Ru-zơ-ven thực hiện "chính sách mới"

Kết quả nhờ chính sách mới Mĩ khỏi khủng hoảng.