Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (Thế kỉ XII):

1. Cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược Mông Cổ (1258)
2. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ:

-Năm 1257: quân Mông Cổ quyết định mở cuộc tấn công lớn vào Nam Tống, để chiếm toàn bộ Trung Quốc . Cử Ngột Lương Hợp Thai, chỉ huy 3 vạn quân xâm lược Đại Việt . Thực hiện kế hoạch “gọng kìm” tiêu diệt Nam

Tống.

1. Nhà Trần chuẩn bị và tiến hành kháng chiến chông quân Mông Cổ:
2. a) Chuẩn bị kháng chiến:

- Nhà Trần ban lệnh cho cả nước sắm sửa vũ khí

- Dân binh luyện tập võ nghệ, sẵn sàng chiến đấu

1. b) Diễn biến:

- Tháng1/1258: Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy 3 vạn quân, tiến vào xâm lược Đại Việt

- Quân giặc theo đường sông Thao tiến vào Bạch Hạc, rồi tiến xuống Bình Lệ Nguyên thì bị quân ta chặn đánh ở đây

- Vua Trần cho lui quân để bảo toàn lực lượng

- Thực hiện chủ trương “vườn không nhà trống”

- Tạm rút lui khỏi kinh thành Thăng Long, xuống Thiên Mạc

- Khi thời cơ đã đến, quân đội nhà Trần quyết định mở cuộc phản công lớn ở Đông Bộ Đầu

1. c) Kết quả:

- Quân Mông Cổ thua trận, rời khỏi Thăng Long

- Kết thúc cuộc kháng chiến thắng lợi

1. d) Nguyên nhân thắng lợi:

- Nhờ có những cách thông minh, sáng tạo

- Sự lãnh đạo tài tình, mưu trí của vua Trần và tinh thần đoàn kết của nhân dân ta

1. e) Ý nghĩa:

- Làm thất bại âm mưu xâm lược Đại Việt của quân Mông Cổ

1. Cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân xâm lược Nguyên (1285)
2. Âm mưu xâm lược Cham-Pa và Đại Việt của nhà Nguyên:

- Năm 1279: Quân Mông Cổ xâm lược Trung Quốc lập lên nhà Nguyên, mở cuộc tấn công Cham-Pa và Đại Việt

- Năm 1283: 10 vạn quân Nguyên do Toa Đô chỉ huy tấn công Cham-Pa nhưng bị thất bại

1. Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến:

*Diễn biến:

- Mở hội nghị Bình Than: bàn kế đánh giặc

- Trần Quốc Tuấn được cử làm chỉ huy cuộc kháng chiến

- Mở hội nghị Diên Hồng

- Quân đội: Ngày đêm luyện tập và tập trận ở Đông Bộ Đầu, nhân dân đoàn kết 1 lòng, sẵn sàng chiến đấu

1. Diễn biến và kết quả cuộc kháng chiến:

*Diễn biến:

- Tháng 1/1285: 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy xâm lược nước ta. Sau 1 số trận chiến đấu chặn giặc ở biên giới, Trần Quốc Tuấn quyết định lui quân về Vạn Kiếp.

- Nhân dân Thăng Long thực hiện kế sách vườn không nhà trống

- Tháng 5/1285: Ta phản công dành thắng lợi ở Tây Kết, Hàm Tử, Chương Dương. Tiến vào giải phóng Thăng Long

*Kết quả:

- Ta đã đánh tan 50 vạn quân dành thắng lợi vẻ vang

Giống:

Ta chủ động rút khỏi thành Thăng Long bảo toàn lực lượng

Sử dụng chiến thuật "Vườn không nhà trống"

Khi thời cơ đến ta phản công lớn diệt giặc giành thắng lợi

Khác:

Ta chủ động diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ trước

Bố trí trận địa bãi cọc trên sông Bạch Đằng