1. Di tích điện thờ Tây Sơn Tam Kiệt

Điện thờ Tây Sơn Tam kiệt hiện nay, được xây dựng trên nền đình làng Kiên Mỹ xưa. Tương truyền ở đó là nền nhà cũ của ba thủ lĩnh Tây Sơn, đây cũng chính là nơi sinh ra ba anh em: Nguyễn Nhạc-Nguyễn Huệ-Nguyễn Lữ. Theo những tài liệu lịch sử cổ đại, sau khi khởi nghĩa Tây Sơn bước đầu giành được những thắng lợi vẻ vang, đem lại những quyền lợi thiết thực cho nhân dân lao động . Sau khi Nguyễn Nhạc lên ngôi Hoàng Đế đóng đô ở thành Đồ Bàn, nhân dân huyện Tuy Viễn đã góp công xây dựng ngôi nhà của ông bà Hồ Phi Phúc ngay trên nền nhà cũ để thờ ông bà và gọi đó là từ đường của ông bà Hồ Phi Phúc.

Nhưng sau khi Nguyễn Ánh chiếm lại được Phú Xuân, đã tìm mọi thủ đoạn để trả thù phong trào nông dân Tây Sơn. Từ đường họ Hồ này cũng bị phá hủy , để tưởng niệm  những vị anh hùng dân tộc, nhân dân địa phương lập nên ở đó một ngôi đình làng cao to bề thế gọi là đình làng Kiên Mỹ. Đình mượn cớ thờ thành Hoàng, nhưng những sắc phong thành Hoàng của các vua Nguyễn ban cho nhân dân lại đem ra thờ ở một ngôi miếu khác, còn tại đình kiên Mỹ nhân nhân bí mật ngụy trang để thờ ba anh em nhà Tây Sơn.
Dulichgo

Hàng năm đến ngày 15 tháng 11 âm lịch dân làng cúng giỗ “Ba ngài Tây Sơn”. Thế nhưng đến năm 1946 đền bị thực dân Pháp đốt cháy; đến năm 1958 nhân dân huyện Bình Khê đóng góp công của xây dựng lại ngôi đình lấy tên Điện thờ “Tây Sơn Tam kiệt”, gắn liền với Điện thờ Tây Sơn là cây me cổ thụ và giếng nước được xây bằng đá ong với đường kính 0,5m. Khu điện thờ “Tây Sơn Tam kiệt” nằm trong quần thể của Bảo tàng Quang Trung, mảnh đất long bàn hổ cứ, địa linh nhân kiệt, tại ngôi Điện, thờ ba vua và các tướng lĩnh phong trào Tây Sơn như : Bùi Thị Xuân, Võ Văn Dũng, Ngô Văn Sở, Ngô Thì Nhậm.

Điện Tây Sơn được khởi công trùng tu xây dựng lại từ năm 1999 tại làng Kiên Mỹ, thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn tỉnh Bình Định, được xây dựng trong khu quy hoạch của Bảo tàng Quang Trung và đã được nhà nước xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1979.

2. Di tích lịch sử Bến Trường Trầu

Nơi đây xưa kia là địa điểm giao lưu buôn bán trầu của nhân dân Kiên Mỹ ở thế kỷ 18, trong đó có gia đình ông Hồ Phi Phúc, đồng thời là nơi hội tụ liên lạc tin tức của nghĩa quân Tây Sơn trong buổi đầu khởi nghĩa.


Bến Trường Trầu là di tích gốc, nó được hình thành từ thời kỳ trước cuộc khởi nghĩa Tây Sơn. Lúc này là nơi giao thương buôn bán thịnh vuợng của nhân dân Kiên Mỹ. Đến thời kỳ chuẩn bị khởi nghĩa, đây là một trong những địa điểm giao lưu tin tức chính trị của nghĩa quân Tây Sơn. Cho nên về mặt lịch sử có thể nói bến Trường Trầu là một trong những di tích quan trọng về phong trào Tây Sơn. Ngay những ngày đầu của cuộc khởi nghĩa, nó đóng một vai trò quyết định trong việc giao lưu tin tức giữa hai miền (xuôi và ngược) mở đường cho bước phát triển của phong trào nông dân Tây Sơn đạt đến đỉnh cao.

Di tích được gắn liền với quần thể của Bảo tàng Quang Trung và đã được nhà nước xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1979. Hiện nay đã được UBND tỉnh đầu tư xây dựng tuyến đường và cảnh quan tại điểm di tích này để phục vụ khách tham quan du lịch.
(Được Bộ VH Quyết định số: 54/QĐ-BVH, ngày 24/9/1979)

3. Di tích lịch sử Gò Đá Đen


Di tích Gò Đá Đen ở làng Kiên Mỹ, ấp Kiên Thành, phủ Qui Nhơn (thế kỷ 18). Sau cách mạng tháng Tám thành công được đổi lại là: thôn Kiên Mỹ, xã Bình Thành, huyện Bình Khê, tỉnh Bình Định. Nay, thuộc khối I, thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định.
Dulichgo
Theo lời kể của các cụ già ở Kiên Mỹ, Phú Lạc trước đây thì Gò Đá Đen xưa kia là một cánh rừng non, cây cối um tùm, bên cạnh là những cách đồng bậc thang màu mỡ. Cho nên Nguyễn Nhạc đã chọn làm nơi trú quân và luyện tập quân sĩ, để giải phóng thủ phủ Qui Nhơn và các vùng lân cận. Trên Gò Đá Đen bây giờ còn lưu lại những tảng đá tự nhiên phủ phục như voi nằm, vì ở đây đá có màu đen nên nhân dân quen gọi là Gò Đá Đen. Tương truyền ngày xưa Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và các chủ tướng của nghĩa quân đã ngồi lên trên những tảng đá này để xem và điều khiển quân sĩ luyện tập.

10 Di tích lịch sử ở Bình ĐịnhBởiĐiền Gia Dũng-Thứ Ba, tháng 12 12, 201710 Di tích lịch sử được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận cùng 7 Di tích Lịch sử Văn hóa Danh lam Thắng cảnh được UBND tỉnh Bình Định quyết định cho bảo vệ sẽ được giới thiệu trong bài sau đây, mời bạn tham khảo.


4. Di tích nghệ thuật kiến trúc Chăm-Tháp Dương Long

Tháp Dương Long là cả một quần thể ba ngọn tháp nằm gần nhau, đóng thẳng hàng theo trục Bắc Nam, các cửa chính đều quay về hướng Đông. Hiện nay tháp nằm trên địa phận hai thôn Vân Tường, xã Bình Hòa và An Chánh, xã Tây Bình, huyện Tây Sơn, cách huyện lị chừng 12km về phía Đông.


Tháp Dương Long được xây dựng trên một quả đồi không cao lắm gồm ba ngôi tháp, tháp chính giữa cao 40m, tháp 2 bên cao 38m. Tháp giữa  được xây dựng bằng gạch đỏ nhưng nó được trang trí rất nhiều các tượng và phù điêu bằng đá sa thạch có hình voi và rồng. Bên trên các cửa là các hình chạm nổi trình bày các vũ nữ và sư tử, các quái vật, các súc vật, các phụ nữ và con voi. Chung quanh các đền tháp này vẫn còn giữ được các đường chỉ và đường gờ chạm nổi trên đá granit. Các cửa đều được hợp thành 4 tấm đá nguyên khối và thường cao hơn mặt đất một ít. Bên trong là các vòm cửa thu hẹp lại ở đỉnh như các lò sưởi của một phòng thí nghiệm. Bên đỉnh  của chúng được đắp một bông sen đang nở.

Tháp Dương Long hiện nay đang được trùng tu tôn tạo xây dựng, là địa điểm hấp dẫn với tất cả những ai có dịp thăm quan các di tích Bình Định. Đến đây du khách không những được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ vĩ và huyền ảo của những tòa tháp cổ mà còn có dịp ghé thăm di tích những trung tâm sản xuất gốm lớn trước đây của người Chăm. Đó là trung tâm gốm Gò Hời và Gò Cây Ké.

#nguyenhoanggiahuy6a

• Phố Ngô Quyền, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội
• Trường Trung học phổ thông Ngô Quyền, Hải Phòng 
• Quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng